Indien u 55 bent, heeft u 35% kans om ooit hartfalen te krijgen! Hartfalen is het eindstadium bij een zwaar cardiovasculair belast hart, de hartpomp lukt er maar met moeite in om alle organen van zuurstofrijk bloed te voorzien. Een goede controle van de cardiale conditie kan de evolutie tot hartfalen vertragen. En dat heeft een patiënt voor een deel zelf in handen.
Een falende hartpomp laat zich voelen als kortademigheid bij inspanning, sneller vermoeid zijn en gezwollen onderbenen. Het is te beschouwen als een eindstadium van een falend orgaan dat het uiterste heeft gegeven na een hartinfarct, waarbij hartspierweefsel is afgestorven, ernstig kleplijden, waarbij bloed terugvloeit in de hartkamers, of een ritmestoornis waardoor de hartpomp onregelmatig zijn werk doet. Een gestoorde vulling van de hartpomp treedt ook op door het verstijven van de hartspier, wat kan optreden bij patiënten met diabetes of na jarenlange ongecontroleerde hoge bloeddruk. Hartfalen heeft een slechtere prognose dan de meeste kankers en zorgt ervoor dat patiënten herhaaldelijk in het ziekenhuis belanden. Door de vergrijzende bevolking verwachten we tegen 2050 een verdubbeling van het aantal patiënten met hartfalen.
Het is voor iedereen te overwegen om vanaf 50 jaar met jouw huisarts de cardiale risicofactoren te overlopen
Onze gezondheidszorg is afgestemd op het ondersteunen met medicatie en hulpmiddelen (pacemaker bijvoorbeeld) van de progressief falende hartfunctie. De uitdaging van een doeltreffend gezondheidsbeleid is om het zover niet te laten komen en het hart tot op hoge leeftijd in goede conditie te houden. Even een rekensommetje. Wie de leeftijd van 70 jaar bereikt als niet-roker, zonder hoge bloeddruk, met een normaal cholesterolgehalte, een normaal suikermetabolisme en een hart dat gespaard is van infarcten, heeft een veel lagere kans dan 35% om in het verdere leven ooit met hartfalen geconfronteerd te worden. Alles start bij een gezonde en gelukkige levensstijl waar een mediterrane voeding centraal staat en dagelijkse beweging (10 000 stappen) vanzelfsprekend is. En dat glaasje wijn dat goed zou zijn voor het hart? Dat is een delicaat evenwicht. Minder dan 10 consumpties alcohol per week is lekker en gezond genieten, maar meer dan 6 alcoholconsumpties per dag vergiftigt het hart en tast de hartfunctie aan.
Maar wat als ‘hartaandoeningen’ in de familie zitten? Dan spelen de risicofactoren een extra rol en is gepaste medische begeleiding aangewezen om de cardiale conditie zo goed mogelijk te behouden. Het is voor iedereen te overwegen om vanaf 50 jaar met jouw huisarts de cardiale risicofactoren te overlopen en een plan op te maken hoe dit verder onder controle te houden. Wie familiaal belast is, kan dit preventieve cardiale consult beter op een jongere leeftijd plannen. Want wie zijn/haar cardiale gezondheid op jonge leeftijd ter harte neemt, kan ook op hoge ouderdom genieten van een actief leven.