Vandaag hebben we in veel gevallen een eerder beperkte kennis over de redenen waarom iemand ziek wordt. Als we dat gegeven kunnen verbeteren, kunnen we ook nieuwe toepassingen ontwikkelen om sneller en gericht in te grijpen of een ziekte zelfs preventief te vermijden. Een blik op de toekomst met Jolien Roovers en Kathleen D’Hondt van het departement Economie, Wetenschap en Innovatie.
Tekst: Joris Hendrickx
Waarom is het zo belangrijk om te investeren in onderzoek en innovatie rond gepersonaliseerde geneeskunde?
Jolien Roovers, beleidsmedewerker afdeling onderzoek Vlaams Departement Economie, Wetenschap en Innovatie: “Vaak begrijpen we de oorzaken van zeldzame ziekten en kankers nog niet helemaal. De grote meerderheid heeft echter een genetische oorsprong. Als we die kunnen ontdekken, kunnen we ook achterhalen wat de achterliggende mechanismen zijn en vervolgens mogelijke preventieve acties, diagnostiek en gepaste behandelingen ontwikkelen. In het kader van preventie zullen we in de toekomst hopelijk al vanaf de geboorte een risicoprofiel kunnen opstellen van ieder individu. Op basis daarvan kunnen we dan tijdig en gericht screenen op bepaalde aandoeningen.”
Kathleen D’Hondt, navorser afdeling onderzoek van het Vlaams Departement Economie, Wetenschap en Innovatie: “Kanker wordt bijvoorbeeld steeds meer benaderd als een zeldzame ziekte. Iedere patiënt wordt immers individueel bekeken en de oorzaak van de tumorgroei kan individueel gekarakteriseerd worden.”
Op welke manieren zet de Vlaamse overheid hier specifiek op in?
Roovers: “Met het departement Economie, Wetenschap en Innovatie nemen we deel aan meerdere Europese projecten. Zo zijn we de coördinator van het SAPHIRe consortium, waarmee we gepersonaliseerde geneeskunde in heel Europa op regionaal niveau proberen te implementeren. Daarnaast is er het Smart Health Vanguard Initiative, waaronder we samenwerken met verschillende partners van de quadruple helix om concrete use cases dichter bij de markt te brengen. In Vlaanderen werd onlangs de Flanders.healthTech speerpuntcluster gelanceerd, die zich voornamelijk focust op de samenwerking tussen verschillende domeinen in de biotech, digitale technologie en medische technologie. Die drie clusters zijn in Vlaanderen al erg goed ontwikkeld en toonaangevend, maar voor gepersonaliseerde geneeskunde moeten deze echter meer gaan samenwerken.”
In het kader van preventie zullen we in de toekomst hopelijk al vanaf de geboorte een risicoprofiel kunnen opstellen van ieder individu.
D’Hondt: “Op ons aandringen is België lid geworden van het 1+Million Genomes Initiative. Hierdoor participeren we nu in een ambitieus initiatief om een Europees referentiegenoom te ontwikkelen waarmee men beter kan begrijpen wat normale en niet-normale variaties zijn in een genoom. We ondersteunen samen met VIB ook Elixir, een Europees netwerk van infrastructuren waar data van zowel life sciences als genomen worden gedeeld. Dat gebeurt in samenwerking met Sciensano om alle actoren in België te aligneren om deze plannen te realiseren. Verder werken we volop aan de voorbereiding van partnerships voor personalised medicine en zeldzame ziekten. Deze partnerships willen een onderzoeks- en innovatieagenda uitvoeren waarvoor de deelnemende partners onderzoeksbudgetten vrijmaken. Vanuit zijn focus op toegepast onderzoek financiert VLAIO zowel de Flanders.healthTech speerpuntcluster als de deelname van Vlaamse innovatieve bedrijven aan de Europese partnerships voor gepersonaliseerde geneeskunde. Aanvullend financiert het FWO basisonderzoek.”
Klik hier voor meer info over het SAPHIRe-project:
