Snelle en gebruiksvriendelijke moleculaire diagnostische testen kunnen een enorm verschil maken voor ziekenhuizen, zorgverleners en patiënten. Prof. dr. Bruno Verhasselt, Diensthoofd Medische Microbiologie op het Lab voor Klinische Biologie van het UZ Gent, verduidelijkt dit.
Tekst: Joris Hendrickx
Hoe belangrijk zijn snelle moleculaire diagnostische testen voor de preventie van ziekenhuisinfecties?
“Die kunnen daar zeer belangrijk voor zijn, zeker wanneer het gaat over respiratoir overdraagbare infecties. Zo hebben we met COVID-19 geleerd dat wanneer iemand bij opname respiratoire symptomen vertoont, het heel handig is om snel te weten of die persoon al dan niet drager is van het virus. Op die manier kunnen we onmiddelijk cohorteren of zelfs isoleren. Om dezelfde reden doen we ook sneller een test voor influenza en RSV. Zo kunnen we meteen preventiemaatregelen nemen om andere patiënten en personeel te beschermen.”
Wat met niet-respiratoire infecties?
“In ziekenhuizen komen ook al wel eens Clostridioides difficile uitbraken voor. Indien een patiënt diarree heeft kan het absoluut interessant zijn om deze daar snel op te testen en indien nodig bijkomende inperkende maatregelen te nemen. Wanneer iemand bovendien drager is van de Staphylococcus aureus bacterie kan dat leiden tot wondinfecties na een chirurgische ingreep. Het kan dan zeer nuttig zijn om die dragers vooraf al te identificeren, zodat we ze preventief kunnen behandelen.”
Door de pandemie is de aandacht voor snelle moleculaire diagnostiek toegenomen, zeker wat betreft uitbraken die in het ziekenhuis kunnen plaatsvinden.
Zijn er verschillen per regio of ziekenhuis wat betreft het gebruik van snelle moleculaire testen m.b.t. ziekenhuishygiëne?
“Enerzijds zijn deze testen een investering voor de ziekenhuizen. Anderzijds is de operationele winst op vlak van o.a. workflow en patiëntenflow groot genoeg om die kost te verantwoorden. Intussen zijn bovendien ook combinatietesten mogelijk voor COVID en influenza, waardoor de drempel voor ziekenhuizen nog verder is verlaagd. Met één test en handeling kunnen we nu zelfs screenen op tot wel vier verschillende virussen.”
“Het al dan niet uitvoeren van zulke testen blijft desondanks toch een beslissing die elk ziekenhuis apart neemt. Het is steeds aan afweging tussen de kosten van de testen en de hoge kost wanneer je een afdeling moet sluiten of een cohorte moet inrichten omwille van een uitbraak.”
In welke zin ziet u de aard, de rol en het belang van snelle moleculaire diagnostiek evolueren?
“Door de pandemie is de aandacht hiervoor toegenomen, zeker wat betreft uitbraken die in het ziekenhuis kunnen plaatsvinden. Bovendien kan een snelle diagnostiek in andere domeinen eveneens heel nuttig zijn voor de patiënt om snel een gerichte therapie te starten en zo de prognose te verbeteren. Ik neem daarom aan dat de snelle moleculaire diagnostiek in de toekomst een standaard praktijk zal worden.”
Het gebruiksgemak van snelle moleculaire testen is reeds enorm geëvolueerd.
“Vandaag moeten we door het beschikbaar worden van moleculaire diagnostiek automaten met intermediaire snelheid overigens niet meer wachten tot er genoeg stalen zijn met dezelfde vraag om een test uit te voeren. We kunnen nu in functie van de vraag met hetzelfde toestel verschillende individuele testen naast elkaar laten lopen, waardoor we veel sneller een resultaat hebben en een syndromale aanpak van de diagnostiek kunnen uitvoeren.”
Wat zijn uw verwachtingen rond het gebruiksgemak van snelle moleculaire testen?
“Het gebruiksgemak van deze testen is reeds enorm geëvolueerd. Vroeger waren er een speciaal opgeleid en toegewijde teams en aparte infrastructuur voor nodig. De huidige automaten daarentegen kunnen in een standaard medisch laboratorium worden geïnstalleerd en vergen weinig tot geen bijkomende opleiding. Sommige toestellen kunnen zelfs op klinische afdelingen worden geplaatst zodat men daar rechtstreeks de diagnostiek kan uitvoeren.”
Dit initiatief werd mee ondersteund door Cepheid. Cepheid heeft geen inhoudelijke betrokkenheid gehad bij de totstandkoming van dit interview.