De coronavaccins van Moderna en Pfizer werken zeer goed, maar niet optimaal bij alle doelgroepen. Zo toont een lopend Belgisch onderzoek alvast een afwijkende respons aan bij rusthuisbewoners en dialysepatiënten, die wel vaker verminderde immuunreacties vertonen.
Tekst: Joris Hendrickx
“Studies wijzen uit dat de mRNA-vaccins van Moderna en Pfizer een bescherming halen van rond de 95% in de normaal gezonde populatie”, vertelt dr. Jens Van Praet, arts-specialist, nefrologie en infectieziekten AZ Sint-Jan Brugge-Oostende AV.
“We wilden echter ook verifiëren hoe rusthuisbewoners en dialysepatiënten, die niet in die studies werden opgenomen, op deze vaccins reageren. We vermoedden dat hun respons minder goed zou zijn dan die van de gezonde populatie omdat die doorgaans in het algemeen minder goed is, ook bij andere vaccins. Beide groepen zijn immers ouder dan de gemiddelde populatie en hebben heel wat comorbiditeiten.”
Boostervaccin voor rusthuisbewoners?
“We vergeleken de immuunrespons van honderd rusthuisbewoners die allen met Pfizer waren gevaccineerd met die van een gezonde populatie. We keken daarbij voor de volledigheid naar de aanmaak van antistoffen én immuuncellen. Wellicht zijn beide nodig om optimaal beschermd te zijn tegen COVID-19”, aldus dr. Van Praet.
Rusthuisbewoners die nog geen COVID-19 doorgemaakt hadden voor hun vaccinatie kunnen een goede populatie zijn om het boostervaccin te testen.
“Rusthuisbewoners die reeds COVID-19 doorgemaakt hadden voor hun vaccinatie vertoonden een goede immuunrespons, die nauwelijks daalde na acht weken. Zij die nog geen COVID-19 doorgemaakt hadden voor hun vaccinatie hadden daarentegen een duidelijk lagere immuunrespons één maand na vaccinatie, zowel wat betreft de aanmaak van antistoffen als van immuuncellen.”
“Acht weken na vaccinatie daalde de antistoffenrespons bovendien sneller dan bij gezonde personen. Dit zou daarom een goede populatie kunnen zijn om het boostervaccin bij te testen.”
Moderna-vaccin geschikter voor dialysepatiënten
“Dialysepatiënten zijn vaak kwetsbare groepen. Ze zijn gevoeliger voor infecties omdat ze een sneller verouderend immuunsysteem hebben. Hierdoor vertonen ze een zwakkere immuunrespons, wat een impact heeft op hoe ze reageren op vaccins. Net daarom is het belangrijk om te onderzoeken welke vaccins beter werken voor dialysepatiënten.”
Het Moderna-vaccin is wellicht geschikter voor de bescherming van dialysepatiënten.
“We bestudeerden 543 dialysepatiënten uit vijf dialysecentra (AZ Sint-Jan, AZ Damiaan, AZ Groeninge, OLV Aalst en ZOL) waarvan een deel het vaccin van Moderna en een ander deel dat van Pfizer kreeg toegediend. Hierdoor konden we vergelijken hoe ieder individu van die twee bijna identieke groepen reageerde op zijn vaccin”, klinkt het.
“Uit ons onderzoek bleek dat de respons op het vaccin van Moderna duidelijk beter was dan die op het Pfizer-vaccin, zowel wat betreft de aanmaak van antistoffen als van immuuncellen. Dat komt waarschijnlijk door de hogere dosis mRNA in het Moderna-vaccin. Ook na de correctie van de kleine verschillen tussen beide groepen bleef die conclusie overeind. Hieruit kunnen we dus afleiden dat het vaccin van Moderna wellicht geschikter is voor de bescherming van dialysepatiënten.”
Wereldwijde impact
“We volgen beide cohortes nu systematisch verder op. Na zes maanden zullen we opnieuw kijken of we een verschil zien in het aantal doorbraakinfecties, zodat we finale conclusies kunnen trekken en deze inzichten dan wereldwijd kunnen worden gebruikt”, besluit dr. Van Praet.