Volgens dr. Roel Van Giel (Domus Medica) heeft de coronacrisis ons heel wat lessen geleerd met betrekking tot de organisatie van ons zorgsysteem. “Het zorglandschap van de 21ste eeuw zal stoelen op drie pijlers: een sterke eerste lijn, getrapte toegang tot het zorgsysteem en samenwerking.”
Onze wereld schokt nog na. Het voorbije jaar is onze maatschappij zo goed als tot stilstand gekomen. Alsof er plots iemand aan de noodrem trok in een steeds sneller daverende trein. Die iemand is een van de kleinste levende micro-organismen: het coronavirus.
Niet alleen onze maatschappij, ook ons zorglandschap is door elkaar geschud. We bouwden uit het niets test-, triage- en vaccinatiecentra en halve of hele ziekenhuizen werden verbouwd om de capaciteit op de corona-afdelingen en intensieve zorgeenheden te verhogen. Er was in de zorg veel creativiteit, solidariteit en voluntarisme, maar tegelijkertijd kwam ook het besef dat het zorglandschap niet voorbereid was op een dergelijke gezondheidscrisis. Het was hard wakker worden in de realiteit.
Een sterke eerste lijn
Op een moment dat heel de zorg rond corona draaide, dat ziekenhuizen coronaziekenhuizen werden en zorgverleners hun reguliere zorg moesten uitstellen, stond de huisarts (fysiek of telefonisch) klaar om de ongeruste burgers op te vangen. Meer dan ooit bewees deze crisis dat een goed uitgebouwde eerste lijn cruciaal is in een performant gezondheidszorgsysteem. De huisarts bleek meer dan eens de vertrouwenspersoon van de burger te zijn.
Ondanks alle infokanalen blijft de patiënt bij vragen of ongerustheden rekenen op de huisarts en zijn medewerkers in de huisartsenpraktijk. Op moeilijke momenten waren zij vaak het eerste aanspreekpunt. Als andere zorgverleners niet altijd bereikbaar waren, zorgde de huisarts voor continuïteit. De huisartsenpraktijk is meer dan eens een baken van vertrouwen gebleken.
Ondanks alle infokanalen blijft de patiënt bij vragen of ongerustheden rekenen op zijn huisarts.
Getrapte toegang tot het zorgsysteem
Naast een vertrouwensband blijkt ook de poortwachtersfunctie een cruciaal element in de uitbouw van het zorglandschap. Het zorglandschap zal altijd veel kamers kennen, want de zorg vraagt immers steeds meer specialisatie. Naarmate het zorglandschap diverser en ingewikkelder wordt, heeft de patiënt meer en meer nood aan een copiloot die hem door dat zorglandschap leidt. Die hem mee de juiste weg toont, maar hem ook bijstaat in de echte levensvragen en kwaliteit van leven vooropstelt. Met andere woorden: iemand die zorgt voor een zorglandschap op mensenmaat.
Niet alleen de patiënt, maar ook het zorglandschap zelf heeft nood aan een copiloot, een poortwachter. Enkel door een goede selectie en juiste doorverwijzing kan het zorglandschap optimaal functioneren. Dat zorgt ervoor dat het zorgsysteem niet overbelast wordt en dat elke zorgverlener zijn expertise maximaal kan laten renderen.
Samenwerking
Tot slot wordt ons landschap gekenmerkt door tal van partners die allemaal een stuk van de zorg voor de patiënt opnemen. De afbakening in eerstelijnszones maakt dat er nu duidelijk afgebakende regio’s zijn waarbinnen de zorg georganiseerd kan worden.
De coronacrisis heeft nogmaals aangetoond dat enkel door samenwerking de patiënt de zorg kan krijgen die hij verdient. Samenwerking vraagt echter ook een kerntakendebat voor iedere discipline. Het is pas als men elkaars kernwaarden erkent en respecteert, dat men tot een opbouwende samenwerking kan komen. Als huisartsen zijn we alvast bezig om onze kernwaarden op te stellen.