Onze zorgsector heeft de afgelopen maanden meer dan ooit bewezen dat een flexibele, proactieve en menselijke aanpak de beste manier is om grote uitdagingen zoals de coronacrisis aan te gaan.
Hadewig De Corte, CEO van Kliniek Sint-Jan in Brussel, geeft meer uitleg.
Tekst: Joris Hendrickx
Wat heeft de coronacrisis ons volgens u geleerd over onze zorgsector?
“De coronacrisis bevestigt opnieuw dat we in België beschikken over een kwalitatief en flexibel gezondheidssysteem. We zijn er immers met zijn allen in geslaagd om zonder veel discussie deze uitdaging aan te gaan. Zo werden in ons ziekenhuis de infrastructuur en capaciteit meerdere keren aangepast: de spoed werd ontdubbeld (COVID en non-COVID), we trokken speciale zorgeenheden op, bijkomende hygiënemaatregelen en nieuwe procedures werden geïmplementeerd, enz. Dat toont meteen ook het engagement van iedereen die in deze sector werkt: zorgpersoneel, artsen, onderhoudsteam, noem maar op.”
“Alles is zeer natuurlijk verlopen door de crisis heen. Bovendien heeft deze crisis ons geleerd dat elke speler in onze sector zich moet realiseren dat we allen een maatschappelijke missie hebben, ongeacht de achtergrond van onze organisatie (privé, publiek, christelijk, universitair,…). We staan allemaal samen in voor de gezondheid van alle mensen in België. Ik ben alvast bijzonder fier op de solidariteit en samenhorigheid die we de afgelopen maanden gezien hebben in onze sector.”
Hoe kan het centraal stellen van de patiënt het verschil maken?
“Tijdens deze crisis is ook gebleken dat gezondheid meer is dan genezen alleen. Uiteraard hebben we de zieken opgenomen – en we blijven iedere dag bijleren over deze ziekte – maar daarnaast hebben we echter ook enorm veel moeite gedaan om de patiëntenervaring zo goed mogelijk te maken. Patiënten werden immers bruut losgescheurd van hun omgeving, bezoeken werden niet meer toegelaten, enz. Om dat op te vangen, hebben we middelen ter beschikking gesteld om toch met hun familie en vrienden in contact te kunnen komen. Voor gehospitaliseerde COVID-patiënten én hun familie voorzagen we psychologische begeleiding. Na het overlijden van patiënten hebben we hun familie steun gegeven om daar mee om te gaan.”
“Geplande afspraken en ingrepen werden bij ons ook niet zomaar allemaal afgezegd. We hebben geprobeerd om met iedere patiënt zo goed mogelijk proactief in contact te treden om te kijken hoe het met hen ging en hoe zij het zagen. Maar liefst 20.000 geannuleerde afspraken werden zo terug ingepland. De patiënt werd dus centraal gesteld, en dat heeft voor velen het verschil gemaakt en werd ook erg geapprecieerd.”
Hoe belangrijk is een menselijke aanpak om een goede patiëntenervaring te kunnen bieden?
“Het ziekenhuis van de toekomst zal zich moeten differentiëren op de patiëntenervaring. Om een positieve ervaring te bieden, los van de genezing en verzorging, is ook het contact met de medewerkers en de artsen fundamenteel. Het is dus belangrijk dat we blijven investeren in personeel en de attractiviteit van deze jobs – die zwaar onder druk staan – verhogen. Tijdens deze crisis kreeg ook ons personeel daarom extra begeleiding en ruimte om te kunnen ontspannen, zodat zij vervolgens ook beter in staat waren om het de patiënten zo aangenaam mogelijk te maken.”
De crisis heeft niet enkel de positieve zaken van onze gezondheidszorg getoond, maar ook de zwaktes en gevoeligheden. De financiële draagkracht van onze sector is heel broos.
“Dat ligt trouwens volledig in lijn met onze huidige strategie bij Kliniek Sint-Jan, waarbij we zo veel mogelijk rekening houden met de patiënt als persoon in zijn totaliteit en zijn specifieke context. Technologie zal hierbij een hulpmiddel en hefboom zijn om dat te kunnen garanderen. Ook daar moeten we dus verder in investeren, maar technologie kan naar mijn mening onder geen beding mensen vervangen. Het helpt hen daarentegen wel om beter te kunnen inspelen op de specifieke noden van iedere patiënt.”
Wat moet er vanaf nu anders?
“De crisis heeft uiteraard niet enkel de positieve zaken van onze gezondheidszorg getoond, maar ook de zwaktes en gevoeligheden. De financiële draagkracht van onze sector is heel broos, een derde van onze ziekenhuizen draaide al in 2018 negatief. We moeten dus goed nadenken over hoe we de duurzaamheid van onze sector kunnen garanderen.”
De zorgsector moet worden gezien als een investering, niet als een kost. We willen de overheden echt oproepen om ons te helpen en financiële zekerheid te bieden.
“De sterk gereglementeerde context op het vlak van normering en financiering die dateert van eind jaren 70 laat niet veel flexibiliteit toe, en daar zijn we tijdens deze crisis opnieuw mee geconfronteerd. We moeten daar iets aan doen.”
“Momenteel worden de werkingsmiddelen nationaal aangestuurd, maar de investeringen in infrastructuur regionaal. Het RIZIV en de mutualiteiten staan dan weer in voor honoraria. Hierdoor verliezen we aan daadkracht en efficiëntie. Tijdens deze crisis hebben we bewezen dat we kwalitatieve oplossingen kunnen bieden die voor iedereen toegankelijk zijn. Men mag er nu op vertrouwen dat we als sector steeds ons uiterste best zullen doen om adequate oplossingen aan te bieden voor de uitdagingen die zich stellen. Dat vertrouwen zou nu weerspiegeld moeten worden in een aangepaste en veel soepelere regelgeving: zo zullen we flexibeler en sterker worden.”
Heeft de sector volgens u op korte termijn meer investeringen nodig?
“De zorgsector moet worden gezien als een investering, niet als een kost. Uiteraard moeten we spaarzaam blijven, maar we willen de overheden echt oproepen om ons te helpen en financiële zekerheid te bieden.”
“In eerste instantie zou iedere betrokken overheid de begrote en dus reeds voorziene middelen ter beschikking kunnen stellen en zelfs garanderen voor een periode van vijf jaar. Dit vergt niet noodzakelijkerwijs meer geld. Zo hoeven we in die periode tenminste niet in onzekerheid te leven. Intussen hebben we dan de tijd om het financieringssysteem samen aan te passen aan de veranderende zorg.”
“Een systeem dat geen compromissen toestaat op de kwaliteit van de zorg, en dus niet ten koste gaat van de mensen maar volop kan steunen op het personeel en de artsen, is nog maar eens cruciaal gebleken tijdens de crisis. We hebben nood aan een kwalitatief zorgsysteem dat toegankelijk is en betaalbaar blijft voor iedereen, ook voor de meest kwetsbaren onder ons.”
Lees de blog van Hadewig De Corte ‘Houvast in dagen van twijfel’ op