Mensen met kanker krijgen dikwijls te maken met een symptoomcluster waarin meestal een vijftal symptomen samen voorkomen: pijn, vermoeidheid en slapeloosheid, depressie, angst en cognitieve beperking. Een onderzoek van de Odisee Hogeschoool gaat na welke impact focusademhaling hierop kan hebben.
dr. Julie Vanderlinden
Hoofdonderzoeker ONCOstudie en docent gezondheidszorg bij Odisee Hogeschool
Activering van de nervus vagus
Dr. Vanderlinden: “Samen met mijn collega’s Liza Musch en Ellen de Vleeschhouwer onderzoek ik vanuit de onderzoeksgroep ‘Actieve Buurten en Levensstijlinterventies’ van de Odisee Hogeschool de impact van focusademhaling op de symptoomcluster bij patiënten met kanker. Bij andere onderzoeksgroepen werd reeds aangetoond dat dit onze nervus vagus activeert, een belangrijk onderdeel van ons parasympatisch zenuwstelsel. Wanneer deze in werking treedt ontspannen onze spieren, daalt onze hartslag en bloeddruk, en gaan onze organen terug rustiger werken. Hierdoor zal je minder angst ervaren, beter kunnen slapen en dus ook minder vermoeid zijn overdag.”
“Om deze studie zo representatief mogelijk te maken zoeken we nog steeds mensen met kanker die momenteel actief in behandeling zijn.”
Traject van zes weken met subjectieve én objectieve metingen
“Voor ons onderzoek verzamelden we via ziekenhuizen en patiëntenorganisaties participanten met diverse types van kanker die actief in behandeling zijn. Zij doorlopen een traject van zes weken. Alles begint met een subjectieve bevraging met een vragenlijst rond de symptoomcluster. Daarnaast doen we een objectieve meting van de hartritmevariabiliteit, wat een belangrijke indicator is voor stress en hoe hard de nervus vagus getriggerd is. Een hoge hartritmevariabiliteit geeft aan dat het systeem goed is aangepast aan veranderingen. Bij een lage variabiliteit, die we vaak zien bij mensen met een chronische problematiek, is geweten dat dit kan worden verhoogd met ademhalingsoefeningen”, legt Dr. Vanderlinden uit.
“Vervolgens geven we onze deelnemers uitleg over de ademhalingstechnieken. Ook kunnen ze gratis gebruikmaken van een mobiele app die hen daarbij ondersteunt. Verder krijgen ze een klein biofeedbacktoestel mee naar huis om de hartritmevariabiliteit te meten wanneer ze twee keer per dag hun ademhalingsoefeningen doen. Tussentijds bieden we indien nodig begeleiding en beantwoorden we vragen. In de laatste week is er een eindbespreking en doen we opnieuw een subjectieve en objectieve eindmeting.”
Open en toegankelijk voor iedere kankerpatiënt
Dr. Vanderlinden: “Om deze studie zo representatief mogelijk te maken zoeken we nog steeds mensen met kanker die momenteel actief in behandeling zijn. Zij zijn steeds welkom om zich aan te melden. Deelname is gratis. Daarnaast bekijken we momenteel hoe we de oefeningen zo toegankelijk mogelijk kunnen maken, zodat mensen deze kunnen blijven toepassen in hun thuissetting of op het werk.”