FAST beroertes herkennen

Elk jaar worden ongeveer 20.000 Belgen het slachtoffer van een beroerte. Daarmee zijn beroertes de belangrijkste oorzaak van invaliditeit, de tweede belangrijkste oorzaak van dementie en de tweede belangrijkste doodsoorzaak in België. Gelukkig kunnen de meeste beroertes vermeden worden, en kan snel handelen de genezings- en overlevingskansen aanzienlijk verbeteren.

FAST

Beroertes worden veroorzaakt door een onderbreking van de bloedtoevoer naar de hersenen. In ongeveer 80% van de gevallen wordt die verstoring van de bloedtoevoer veroorzaakt door een verstopping van een slagader, wat een herseninfarct wordt genoemd. In de overige 20% betreft het een hersenbloeding, veroorzaakt door barsten van een hersenbloedvat. 

Doordat een gedeelte van de hersenen bij een beroerte een zuurstoftekort oploopt, ontstaan er plotse symptomen, bijvoorbeeld abrupt verlies van de spraak, verlies van beweging of gevoel aan één zijde van het lichaam of verlies van een deel van het zicht. Het FAST acroniem, zoals uitgelegd in de illustratie, kan je helpen om de symptomen van een beroerte te herkennen. Indien deze symptomen zich zouden voordoen, is het belangrijk onmiddellijk 112 bellen, aangezien een snelle behandeling, waarbij elke minuut telt, de kans op herstel vergroot. 

Ook wanneer de bloedtoevoer naar de hersenen slechts tijdelijk wordt onderbroken, waarbij de symptomen spontaan verdwijnen, moet dringend medische hulp worden gezocht. Dit fenomeen wordt een TIA (transiënte ischemische aanval) genoemd, en gaat vaak een ernstige beroerte vooraf.

80% van de beroertes kan vermeden worden

Studies tonen aan dat ongeveer 80% van de beroertes vermeden kan worden door het detecteren en behandelen van vermijdbare risicofactoren. Ongeveer de helft van alle beroertes wordt veroorzaakt door schade aan de grote of kleine slagaders die de hersenen van bloed voorzien. Hoge bloeddruk, roken, een hoog cholesterolgehalte, suikerziekte en overgewicht zijn de meest voorkomende risicofactoren die met een gezonde levensstijl grotendeels vermeden kunnen worden.  Het roken van slechts 5 sigaretten per dag verhoogt het risico op een beroerte met 12%. Anderzijds leidt voldoende lichaamsbeweging tot gewichtsverlies en een lagere bloeddruk. In vergelijking met sedentaire personen hebben fysiek actieve mensen tot 30% minder kans op een beroerte. Daarnaast wordt ongeveer 20% van alle herseninfarcten veroorzaakt door een ritmestoornis van de voorkamers van het hart, wat voorkamerfibrillatie wordt genoemd. Deze hartritmestoornis veroorzaakt vorming van bloedklonters in het hart, die vervolgens slagaders in het lichaam of de hersenen kunnen verstoppen. Deze hartritmestoornis uit zich door een onregelmatige en soms zeer snelle polsslag. Gebruik van medicijnen om bloedklontervorming te voorkomen kan bij deze patiënten het risico op een herseninfarct drastisch verminderen. Daarom is het nuttig om symptomen zoals hartkloppingen of kortademigheid aan de huisarts te melden. 

Een gezonde levensstijl en behandeling van aanwezige cardiovasculaire risicofactoren zijn dus ontzettend belangrijk in de preventie van beroerte. Door gezond te leven, en door beroerte snel te herkennen kunnen onnodige invaliditeit voorkomen en gaan we als gemeenschap een gezondere toekomst tegemoet.