Afgelopen voorjaar werd per toeval longkanker vastgesteld bij VRTcorrespondent Björn Soenens. Een lucky bastard noemt hij zichzelf, want de tumor was nog niet uitgezaaid en kon snel worden verwijderd. Sindsdien stopte Björn na bijna veertig jaar met roken én ging hij anders naar het leven en zijn carrière kijken.
Hoe ervaarde je de diagnose en behandeling?
“Eind maart 2023 werd ik ziek en kreeg ik plots last van een afhangend oog en een luie tong. Mijn huisarts in New York dacht in eerste instantie aan een beroerte en stuurde me door naar de spoedafdeling van het ziekenhuis, waar ik onmiddellijk onder de scanner moest. Het bleek uiteindelijk niet om een beroerte te gaan, maar wel om de aangezichtsverlamming van Bell die was opgetreden als bijwerking van een corona-infectie. Op diezelfde scan zag men aan de bovenzijde van mijn long echter ook een verdacht littekenweefsel van drie centimeter dik. Ik wist toen al meteen hoe laat het was en ook mijn zoon, die chirurg in opleiding is aan het UZ Gent, vertelde dat dergelijk littekenweefsel zo goed als altijd longkanker is en dus nader moet worden onderzocht. Ik keerde terug naar België en onderging in het UZ Gent een bronchoscopie, een CAT-scan en een PET-scan die bevestigden dat het om verdacht weefsel ging.”
“De artsen beslisten daarom om het weefsel chirurgisch te verwijderen. Pas tijdens die operatie, op 19 april, viel het verdict dat het wel degelijk om een kwaadaardige tumor ging. Gelukkig konden ze deze volledig wegnemen, samen de rest van de aangetaste longkwab. Ook bleken er nog geen uitzaaiingen te zijn, waardoor chemo-, immuno- en radiotherapie niet nodig waren. Ik kwam er dus bijzonder goed vanaf.”
85% van alle longkankerpatiënten zijn rokers of ex-rokers. Ook de kans op onder meer mondkanker en hart- en vaataandoeningen neemt sterk toe door te roken.
Waar vermoed je dat de oorzaak lag?
“Dat kan je nooit zeker zeggen, maar ik was wel al sinds mijn tienerjaren een verstokte roker. In bijna veertig jaar tijd rookte ik naar schatting zo’n 200.000 sigaretten. Het was voor mij een manier geworden om om te gaan met een levensstijl vol stress en deadlines. Ik speelde echter zonder het te beseffen Russische roulette. Ergens besefte ik dat natuurlijk wel, maar ik maakte mezelf wijs dat het bij mij zo’n vaart niet zou lopen. Ik keek dan naar statistieken die toonden dat slechts 5% van alle rokers longkanker krijgt. Dat lijkt natuurlijk niet veel, maar 85% van alle longkankerpatiënten zijn wel degelijk rokers of ex-rokers. Had ik niet toevallig een corona-infectie opgelopen met onrustwekkende bijwerkingen die meteen nader moesten worden onderzocht, dan had ik nog jaren kunnen doorroken zonder te merken dat de kanker zich intussen verder aan het uitzaaien was. Bij de meeste mensen is longkanker nu eenmaal een stille sluipmoordenaar, met vaak een slechte afloop tot gevolg. Maar ook de kans op onder meer mondkanker en hart- en vaataandoeningen neemt sterk toe door te roken. Ik nam dus wel degelijk een enorm risico.”
Sinds mijn diagnose ben ik gestopt met roken, zónder hulpmiddelen. Een reële doodsbedreiging was meer dan voldoende.
Je bent sinds je diagnose gestopt met roken. Hoe ging dat?
“Ik gebruikte geen hulpmiddelen. Een reële doodsbedreiging was meer dan voldoende. Ik besefte ook dat ik er eigenlijk helemaal niets aan had. Op een halaar tijd heb ik hierdoor al meer dan drieduizend sigaretten uitgespaard. Mijn leven is nu veel beter en gezonder. Ik smaak en ruik beter, ik zie er gezonder uit, mijn tanden zijn witter,… En ik ben vooral ook niet meer afhankelijk van een sigaret om te bekomen van een stressvol werkmoment. Ik voel me nu echt bevrijd. Soms droom ik wel nog van sigaretten, maar niet meer op een manier dat ik ernaar verlang. Ik weet wat ze me hebben aangedaan en heb dus met volle overtuiging afscheid genomen. Bye bye!”
Heeft deze ervaring jou anders doen kijken naar het leven?
“Het sloeg me met verstomming. Ik heb mijn hoofd nooit laten hangen, maar het zette wel alles op losse schroeven en deed mijn hele lijf en ziel daveren. Voor het eerst kwam ik oog in oog te staan met mijn eindigheid. We weten allemaal dat we ooit zullen doodgaan, maar liefst schuiven we dat natuurlijk zo ver mogelijk voor ons uit. Die plotse directe confrontatie en de tijd die vrijkwam door tijdelijk mijn job te moeten stopzetten, deden me zeker nadenken. Intussen heb ik mijn leven terug opgepikt, maar het zal nooit meer hetzelfde zijn. Ik besef nu wat ik mijn lijf soms heb aangedaan met al die stress en drukte. Hierdoor stel ik nu sneller mijn grenzen. Iedere controle is bovendien weer een angstig moment. De kans op herval blijft altijd bestaan.” Je publiceerde zopas een ‘Björn in the USA’-podcastaflevering over het leven na kanker.
Met mijn podcast wil ik de mythe uit de wereld helpen dat mensen ‘moedig tegen kanker vechten’. Kanker doet met je wat het wil, en ik heb gewoon extreem veel geluk gehad.
Welke boodschap wil je daarmee brengen?
“De podcast is gebaseerd op een dagboek dat ik heb bijgehouden sinds de diagnose van longkanker. Ik wil er de mythe mee uit de wereld helpen dat mensen ‘moedig tegen kanker vechten’. Dat kan nu eenmaal niet. Je lijf is wat het is en je hebt geluk of ongeluk dat je lijf een ziekte of behandeling aankan. Het zijn de artsen die met alle mogelijke middelen vechten. Omgekeerd is het ook niet zo dat iemand die sterft aan kanker niet moedig zou hebben gevochten. Kanker doet nu eenmaal met je wat het wil, en ik heb gewoon extreem veel geluk gehad. Punt uit.”