Eén op de drie Belgen heeft een chronische aandoening. De overgrote meerderheid daarvan is echter vermijdbaar door te kiezen voor een gezonde levensstijl. “Preventie kan dus een enorm verschil maken, en technologie kan daar bij helpen”, zeggen huisarts en sportarts Servaas Bingé en expert gezondheid bij Partena Ziekenfonds Lynn Pellens.
Tekst : Joris Hendrickx
Pellens: “Helaas gaat nog geen 2% van het Belgische gezondheidsbudget naar preventie, terwijl driekwart naar chronische aandoeningen gaat. We zitten dus met een enorme wanverhouding. Uit studies blijkt nochtans dat elke geïnvesteerde euro in preventie er vier oplevert.”
“Mensen kunnen bovendien heel wat zelf doen. Een gezonde levensstijl houdt simpelweg in dat je niet rookt, regelmatig beweegt, gezond eet, stress vermijdt, voldoende slaapt, enz. Daarnaast is het erg belangrijk dat je meedoet aan preventieve bevolkingsonderzoeken (bijvoorbeeld het driejaarlijkse uitstrijkje, een mammografie, een stoelgangstaal, enz.).”
Mindset moet veranderen
Bingé: “Als huisarts en sportarts zie ik een groot verschil tussen mijn beide patiëntengroepen. Een sporter komt naar mij om zo gezond mogelijk te zijn. Patiënten van mijn huisartsenpraktijk komen daarentegen naar mij met de vraag om reeds bestaande gezondheidsproblemen op te lossen.”
“We zouden de mindset van de sporters dus moeten kunnen overdragen naar het bredere publiek. Helaas hebben wij daar als huisartsen te weinig tijd voor, want we werken binnen een curatief gezondheidszorgsysteem. Preventie en levensstijlgeneeskunde is bovendien meer en meer een specialiteit op zich. Artsen moeten er dus al tijdens hun opleiding meer over aangeleerd krijgen.”
Online tool biedt oplossing
Bingé: “Met de lancering van emma.health willen we preventie daarom zo laagdrempelig mogelijk maken. Op dit online platform kan iedere burger al heel wat zelf doen om zijn gezondheid preventief aan te pakken, zonder dat het zorgverleners veel tijd kost.”
Pellens: “Door allerlei verwittigingen op het dashboard weten we perfect hoe het zit met de ‘gezondheid’ van onze auto. Als er iets mis is, dan zien we dat meteen en gaan we ermee naar de garage. Met ons eigen lichaam krijgen we zulke signalen echter niet altijd.”
Nog geen 2% van het Belgische gezondheidsbudget gaat naar preventie, terwijl driekwart naar chronische aandoeningen gaat. Uit studies blijkt echter dat elke geïnvesteerde euro in preventie er vier oplevert.
“We gaan er ook niet preventief naar op zoek. Toch is dat belangrijk, want enkel zo kunnen we er tijdig iets aan doen wanneer er iets mis dreigt te gaan.”
Niet wachten op de symptoomgrens
Bingé: “Het probleem is dat we het niet voelen wanneer onze gezondheid na de leeftijd van 25 jaar begint te verslechteren. Jarenlang blijft deze ongemerkt achteruit gaan, tot het moment dat we voorbij de symptoomgrens gaan.”
“We beginnen echter al lang voor die symptoomgrens chronische aandoeningen te ontwikkelen. Daarom is het belangrijk om alle risico’s goed in kaart te brengen. Met emma.health bieden we een handig hulpmiddel aan waarmee je gemakkelijk zelf een overzicht kan krijgen van je gezondheidstoestand en de risico’s die je loopt.”
“Zo krijg je een beter idee waar je aandacht voor moet hebben en welke screenings je best laat doen.”
Nooit te vroeg of te laat voor een gezonde levensstijl
Pellens: “Een gezond leven start van bij de geboorte. Hoe jonger iemand gezonde gewoontes aanleert, hoe beter die persoon zich deze eigen kan maken. Niemand is te jong of te oud om te starten met een gezonde levensstijl.”
Bingé: “Het heeft inderdaad altijd effect. Iemand die bijvoorbeeld 5% van zijn lichaamsgewicht kan verliezen, vermindert zijn bloeddruk al aanzienlijk. Een verhoogde bloeddruk is een belangrijke risicofactor voor hart- en vaatziekten. Maar daling van de bloeddruk hoeft dus niet enkel via medicatie te gebeuren.”
Preventie kan dus een enorm verschil maken, en technologie kan daar bij helpen
Pellens: “Toch blijven veel mensen ervan overtuigd dat het gemakkelijker is om gewoon medicatie te nemen. Velen vinden het vanaf een bepaalde leeftijd zelfs ‘normaal’, maar dat is het zeker niet. Een gezonde levensstijl moet evident zijn, niet het nemen van medicatie.”
Ondersteuning voor patiënt én arts
Bingé: “Artsen moeten de tijd krijgen om hierover het gesprek aan te gaan. Hiervoor dient echter eerst een medische risico inschatting te gebeuren, en net dat kost enorm veel tijd. Hier bieden we met emma.health een antwoord op. We hebben de medische risico inschatting immers in een chatbot gestoken.”
“Daar kan je als gebruiker dan mee in gesprek gaan om jouw risico’s in kaart te brengen. Op het einde van het gesprek ontvangen zowel jij als je huisarts een medisch risico profiel op basis waarvan je arts meteen aan de slag kan gaan en zijn expertise kan inzetten. Zo wordt heel wat tijd gewonnen. De technologie dient dus niet om de arts te vervangen, maar wel om hem te ondersteunen.”
Pellens: “Het past voor Partena Ziekenfonds in het bredere kader waarbinnen we mensen willen sensibiliseren om hun gezondheid in eigen handen te nemen. Met emma.health krijgen ze hiervoor een tool ter beschikking die nog tot 25 juni gratis is voor iedereen, ongeacht het ziekenfonds waarbij ze zijn aangesloten. Op deze manier willen we een nieuw normaal creëren en een voorbeeldfunctie vervullen die hopelijk ook snel door andere ziekenfondsen kan worden gevolgd.”