Margot Cloet
Gedelegeerd bestuurder Zorgnet-Icuro
In de samenleving is er – gelukkig – meer en meer aandacht voor mentaal welzijn en psychische problemen. Ondanks die toegenomen aandacht blijven de psychische problemen van ouderen dikwijls ondergediagnosticeerd én onderbehandeld. Willen we niemand uit de boot laten vallen, dan moeten we dit dringend anders aanpakken. De Vlaamse en federale regeringen hebben het thema gelukkig op de agenda gezet. In hun regeerakkoorden staat expliciet dat ouderen recht hebben op toegankelijke en geïntegreerde geestelijke gezondheidszorg. Maar engagementen moeten ook vertaald worden in concrete maatregelen.
Wat kan vandaag al gebeuren? Eerst en vooral moeten we het taboe rond psychisch welzijn bij ouderen doorbreken. De campagne “Kijk eens onder de schil” van Te Gek!? zet de bewustwording hierover terecht breed op de kaart.
Daarnaast is meer expertise nodig in woonzorgcentra, waar de zorg zich nu nog vooral richt op fysieke noden. Ouderen die psychologische ondersteuning nodig hebben, moeten die ook in een woonzorgcentrum kunnen krijgen. Dat vraagt een aanpassing van de regelgeving, zodat bijvoorbeeld eerstelijnspsychologen ook daar hun werk kunnen doen. Ook mobiele GGZ-teams en psychiatrische expertise uit ziekenhuizen moeten flexibel inzetbaar worden om zowel individuele bewoners als woonzorgteams te ondersteunen. Omgekeerd moet de gerontologische kennis ook meer ingebracht worden in de geestelijke gezondheidszorg. Mensen die al lang met een psychische problematiek kampen, worden immers ook ouder.
Op middellange termijn dringt zich bovendien een aangepaste woon- en zorgvorm op voor ouderen met ernstige psychiatrische problemen, die vandaag vaak nergens echt passen. Dat vergt durf om sectorgrenzen te doorbreken en creatief na te denken over gemengde voorzieningen die zowel geriatrische als psychiatrische expertise bundelen. En op lange termijn moeten we evolueren naar één geïntegreerd langdurig zorgsysteem, waarin de zorgvraag van de oudere centraal staat en niet de bestaande hokjes of financieringsstromen.
De uitdagingen zijn groot, maar het is hoog tijd om ook oudere mensen met psychische problemen het respect, de zorg en de levenskwaliteit te geven die ze verdienen.
