Darmkanker staat na longkanker op de tweede plaats wat betreft het aantal sterfgevallen. Nochtans kan een eenvoudige test van de stoelgang heel veel onheil voorkomen. Daarom pleit Luc Colemont, Managing Director van Stop Darmkanker, voor meer preventie en vooral: een nog betere screening.
Tekst : Sijmen Goossens – Foto onder : Johan Swinnen
Luc Colemont
Managing director van Stop Darmkanker
“Het is simpel: vanaf een bepaalde leeftijd is screenen op darmkanker de enige juiste reflex”, aldus Colemont. “In Europa hanteert men de richtlijn om dit te doen voor mensen tussen de 50 en de 74 jaar oud. In de VS koos de American Cancer Society vorig jaar om te starten bij 45 jaar.”
“Ook bij ons blijken steeds meer experts ervan overtuigd dat de leeftijd van 45 jaar een betere keuze is. Hoe vroeger, hoe beter: steeds meer jonge mensen worden getroffen door darmkanker. De oorzaak hiervan kennen we voorlopig echter niet.”
“Het is aangeraden om zo’n test iedere twee jaar te herhalen. De tijd die een onschuldig goedaardig gezwel of poliep nodig heeft om uit te groeien tot een kwaadaardige kanker ligt rond de acht tot tien jaar. Wie er op tijd bij is, heeft dus nog ruim voldoende tijd om in te grijpen en kankervrij te blijven.”
“Slechts drie landen voldoen volledig aan de Europese richtlijn: Frankrijk, Ierland en Slovenië. Andere landen hebben hun eigen programma’s, maar bereiken niet de hele leeftijdsgroep. In Vlaanderen nam minister Jo Vandeurzen er vorig jaar in twee stappen de leeftijden 54-53 en 52-51 bij, met de bedoeling om in 2020 tot 50 jaar te dalen.”
Risico beperken
“Zo’n test van de stoelgang is gemakkelijk en niet duur. De test van de Vlaamse overheid krijg je thuis zelfs gratis toegestuurd. Je kan je stoelgang ook laten nakijken bij je huisarts of in de apotheek een zelftest kopen. Dat laatste is zeker interessant voor wie jonger of ouder is dan de ‘doelgroep van het bevolkingsonderzoek’.”
Een test van de stoelgang is gemakkelijk en niet duur. De test van de Vlaamse overheid krijg je thuis zelfs gratis toegestuurd. Je kan je stoelgang ook laten nakijken bij je huisarts of in de apotheek een zelftest kopen.
“Ook het aanvullend onderzoek zoals een coloscopie wordt hier door het ziekenfonds voor 95% terugbetaald – er zijn landen waar dat al snel vierhonderd euro kost. De samenleving als geheel heeft baat bij de screening naar darmkanker. De kosten van preventieve acties zijn een peulschil tegenover de hoge kosten van behandelingen bij laattijdige diagnose.”
“Het risico op darmkanker is 5%. Om tot die andere 95% te behoren, is het natuurlijk wel belangrijk om je correct te (laten) testen. Darmkanker treft trouwens zowel vrouwen als mannen, maar mannen worden iets vaker getroffen. Het verraderlijke is dat er zeer lange tijd geen klachten zijn.”
“Trap dus niet in die val: het is niet omdat je geen klachten hebt of er geen bekende gevallen van darmkanker in de familie aanwezig zijn, dat je safe bent. Vaak is de tumor al in een gevorderd stadium als er waarneembare klachten zijn, zoals bloed in de stoelgang, verminderde eetlust, enz.: stuk voor stuk symptomen die ook aan iets anders gerelateerd kunnen zijn.”
“Het bestrijden van de ziekte in deze gevorderdere stadia is bovendien een pak duurder dan de goedkope test van de stoelgang. Er is dus maar één juiste boodschap: doe de test!”
Harde cijfers
“In België krijgen dagelijks 23 mensen te horen dat ze darmkanker hebben. Per dag sterven er negen mensen aan de ziekte. Voor dit jaar zitten we dus al ruim boven de drieduizend diagnoses en 1.200 sterfgevallen, terwijl een groot deel hiervan vermijdbaar is.”
“In de eerste fase, kwaadaardige kanker, maar zonder uitzaaiingen of getroffen klieren, is de kans op genezing groter dan 90%.”
“Bij de tweede fase, waarbij de darmwand is aangetast zonder uitzaaiingen of aangetaste klieren, wordt dat 82%.”
“Fase drie, mét getroffen klieren, maar nog geen uitzaaiingen, geeft 67% kans op genezing.”
“Vanaf fase vier: getroffen klieren én uitzaaiingen, gaat het plots snel. De kans op genezing is dan gemiddeld slechts 11%. Toch is er ondertussen al zoveel vooruitgang geboekt rond behandeling en medicatie, dat ook mensen in fase vier nog jarenlang een zo goed als normaal leven kunnen leiden.”
De tijd die een onschuldig goedaardig gezwel of poliep nodig heeft om uit te groeien tot kwaadaardige kanker ligt rond de acht tot tien jaar. Wie er op tijd bij is, heeft dus nog ruim voldoende tijd om in te grijpen en kankervrij te blijven.
“De gemiddelde overleving van darmkanker ligt in België op 67%. We bekleden hiermee de tweede plaats in Europa, achter Ijsland. Enige fierheid over de kwalitatieve en integrale zorg die we hier ter beschikking hebben, is dus zeker op zijn plaats.”
Mentaliteitsverandering
“In Vlaanderen deden in 2017 slechts 51.7% van de 686.045 personen die de test toegestuurd kregen daadwerkelijk de test. Dat moet beter! De Nederlanders zijn ‘wereldkampioen’ met een deelname van liefst 72%.”
“Er zijn ook sterke lokale en regionale verschillen. Zo doet Wallonië het veel minder goed dan Vlaanderen. Ook een gebrek aan voorlichting en kennis speelt hier een rol. Zo merk ik dat het verhaal van de relatief onschuldige poliepen onvoldoende gekend is.”
“Er is ook een grote rol weggelegd voor huisartsen en huisapothekers. Zij bevinden zich dicht bij de mensen en kunnen hen inlichten over de opties en de noodzaak rond testen. Verder blijft er nood aan campagnes, lezingen, sensibilisering, enz. Het budget voor preventie moet flink omhoog, nu bedraagt dit amper 3%.”
“Ik herhaal dus graag mijn boodschap: ga je richting 45 jaar? Doe de test!”
