COPD (chronic obstructive pulmonary disease of chronisch obstructief longlijden) is de 3de grootste doodsoorzaak wereldwijd, en eist jaarlijks bijna 6.000 levens in België1 . COPD ontstaat door het inademen van schadelijke stoffen, bv. sigarettenrook en luchtvervuiling.
Symptomen zijn o.a. kortademigheid en hoesten, die kunnen verergeren tijdens een longaanval wat kan leiden tot ziekenhuisopname. Blijvende blootstelling aan schadelijke stoffen kan zelfs leiden tot longfalen en overlijden. COPD gaat vaak gepaard met andere aandoeningen, bv. hartziekte en longkanker, met aanzienlijke impact op het ziekteverloop en de levensverwachting.
Spirometrie wordt te weinig gebruikt waardoor diagnose en behandeling te laat komt
In België krijgen 2 op 3 patiënten geen spirometrie (longfunctietest), voor de start van de behandeling2 . Vrouwen, niet-rokers en jonge mensen met genetische belasting worden vaak gemist, omdat ze niet voldoen aan het schoolboekvoorbeeld van een patiënt met COPD. Ook bij kwetsbare ouderen wordt spirometrie te weinig uitgevoerd omdat er onterecht moeilijkheden verwacht worden bij het uitvoeren van de test.
De ziekenhuisopnames en sterfte als gevolg van COPD liggen in België hoger dan het Europees gemiddelde. Onderzoek wijst uit dat 1 op 5 Belgen met respiratoire klachten overmatig kortwerkende bronchodilatoren (noodpuffers) gebruikt, wat geassocieerd blijkt aan een lagere levensverwachting3 . Patiënten die wel een spirometrie hebben gehad, gebruiken deze noodfpuffers minder en krijgen vaker een correcte basisbehandeling die de frequentie van longaanvallen vermindert.
Hoewel COPD ongeneeslijk is, duidt dit aan dat een correcte en tijdige diagnose via spirometrie noodzakelijk is om de juiste behandeling op te starten die de levenskwaliteit verbetert en complicaties voorkomt. Het belang van vaccinatie, rookstop en revalidatie Naast de basisbehandeling kunnen vaccins, bv. griepvaccin, longaanvallen en ziekenhuisopnames verminderen. Helaas bleek slechts 4 op de 10 patiënten met respiratoire klachten recent gevaccineerd3 . Roken verviervoudigt het risico op ziekenhuisopname door een longaanval en vergroot de kans op overlijden met 81%. Rookstopbegeleiding is dus essentieel. Daarnaast verdubbelt spierzwakte bij personen met COPD de kans op overlijden, wat het belang van lichaamsbeweging en spierversterking benadrukt 3.
Tijd voor actie!
– Aandacht voor rook/vape-stop en preventie
– Educatie over COPD, behandeling en inhalatietechniek.
– Aanbevelingen voor spirometrie bij respiratoire klachten.
– Ontwikkeling van een zorgpad om zorgverleners uit de 1ste en 2de lijn te ondersteunen in het zorgmanagement.
– De terugbetaling van effectieve zorg, inclusief revalidatieprogramma’s.
Op 19 november 2025 organiseren de BeLF en de BeRS een event in Train World te Schaarbeek ter gelegenheid van Wereld COPD-dag.
Auteurs:
Prof. Thérèse Lapperre – pneumoloog – UZA, Prof. Lies Lahousse – Apotheker en epidemioloog – UGent, Eric Marchand – pneumoloog – CHU UCL Namur, Prof. Wim Janssens – pneumoloog – KULeuven, Prof. Didier Cataldo – pneumoloog – CHU Liège en ULiège
1: https://international-respiratory-coalition.org/countries/belgium/ | 2: Dehondt V, Vauterin D, Derom E, Lahousse L. Association of Timely Spirometry With Lower All-Cause Mortality: A Nationwide Obstructive Cohort Study. Chest. 2025 Mar 28:S0012- 3692(25)00409-X. doi: 10.1016/j.chest.2025.03.018. | 3: Vauterin D, Van Vaerenbergh F, Grymonprez M, Joos G, Lahousse L. Predictors of mortality and hospitalised exacerbations in obstructive airway diseases. ERJ Open Research. 2025 01276- 2024; DOI: https://doi.org/10.1183/23120541.01276-2024.
