Barbara Sarafian bespreekt in autobiografie de lange strijd tegen kanker van haar moeder.
Binnenkort verschijnt de autobiografie ‘Mamy Blue’ van Barbara Sarafian, bekend als actrice in tal van films en televisieseries. Daarin brengt ze niet enkel het relaas van haar eigen leven, maar vertelt ze ook het verhaal van haar moeder die na een lange en moedige strijd stierf aan kanker.
Tekst: Joris Hendrickx
Waarom vind je het zo belangrijk om jouw moeder een plaats te geven in jouw boek?
“Moeders zijn voor mij mythische figuren. Ze zijn immers ontzettend belangrijk voor wie we als individu worden en zijn. Zeker een moeder-dochterrelatie is iets heel speciaal. Het spreekt dan ook voor zich dat ze een rode draad vormt in mijn autobiografie. Ook haar levenseinde als gevolg van kanker, en wat daaraan voorafging, krijgt een belangrijke plaats in mijn boek. Ik beschrijf er met andere woorden het afscheid van iemand die me ontzettend dierbaar was. Sommige mensen zullen beweren dat mijn rouwperiode na tien jaar toch wel achter de rug zou moeten zijn, maar dat beslis ik graag zelf. Ik hou me net heel graag vast aan de ontelbare anekdotes die vaak hilarisch zijn.”
Hoe ging jouw moeder om met de diagnose van kanker?
“Eigenlijk was er voor haar maar één goede formule: haar humor nog meer opdrijven. Net zoals de meeste patiënten die terminaal worden verklaard, onderging ze nochtans ook een rollercoaster van emoties: boosheid, woede, ongeloof, onbegrip, aanvaarding, mildheid,… om dan weer een piek in machteloosheid te voelen. Hoewel de diagnose meteen ernstig was, heeft ze zich toch nog laten behandelen. Ze wist zo aanvankelijk door het oog van de naald te kruipen, maar nadien bleven de tumoren toch terugkomen. Haar lijdensweg heeft uiteindelijk zes jaar geduurd.”
Sommige mensen zullen beweren dat mijn rouwperiode na tien jaar toch wel achter de rug zou moeten zijn, maar dat beslis ik graag zelf.
“Ze wilde niet dat we deden alsof de kanker er niet was, maar koos er wel voor om gewoon verder te gaan met haar leven. Ze ging zelfs nog in haar eentje voor drie weken op reis naar Brazilië. Zolang haar lichaam dat toeliet, heeft ze de dingen die ze nog graag wilde doen dus zeker niet gelaten. Ze ging er gewoon voor. Uiteindelijk stierf mijn vader zelfs nog eerder, terwijl we allemaal dachten dat het door haar kanker omgekeerd zou zijn. Hierdoor kwamen we in een bijzondere situatie terecht. Mijn moeder heeft gerouwd terwijl ze zelf al ernstig ziek was.”
Hoe ervaarde je moeder haar behandelingen?
“Ze is vanaf de diagnose bijzonder goed begeleid geweest. Daar kunnen we de artsen alleen maar erkentelijk voor zijn. Ze kreeg de best mogelijke behandeling, waardoor ze daar ook erg meegaand in was. Haar koppigheid viel weg, ze luisterde gewoon naar de artsen en miste geen enkele afspraak. Maar moest ze de begeleiding en omkadering niet goed gevonden hebben, dan zou ze er zelf wel iets aan gedaan hebben. Daar gaat het in mijn boek ook over: hoe zij is omgegaan met kanker en haar bedlegerigheid. Mijn moeder was nooit een hulpeloos wezen. Iedere dag bracht voor haar iets nieuws. Ze bepaalde zelf hoe ze zich wilde voelen en besefte dat dat belangrijk was voor de kwaliteit van haar laatste dagen.”
Welke impact had haar overlijden op jou en andere naasten?
“Ik ben door haar ziekte en overlijden anders naar het leven gaan kijken. Ze was met haar leeftijd van 66 jaar uiteindelijk nog altijd redelijk jong. Mijn moeder was iemand die echt wel zorg droeg voor zichzelf door mentaal heel helder en scherp te blijven. Ze hield zich ook graag bezig met tuinieren en kende veel van kruiden. Ze was de eerste van haar broer en zussen die kwam te sterven, en dat voelde heel bizar aan.”
“‘Dat is nu nergens voor nodig geweest’, waren mijn woorden toen ze overleed. Je moet weten dat mijn ouders altijd de lijm waren van de familie. Zij waren de gezelligerds die spontaan begonnen te koken wanneer iemand passeerde en echt genoten van bezoek en gezelschap. Maar ze konden ook troost en geborgenheid bieden. Het was hierdoor vaak zelfs moeilijk om er weg te geraken. Door het wegvallen van beiden op enkele jaren tijd viel onze grote familie jammer genoeg dus ook een beetje uit elkaar. Het was als het ware alsof de pijlers onder de familie waren weggehaald.”
Ik bespreek in mijn boek hoe ze is omgegaan met haar ziekte en bedlegerigheid. Mijn moeder was nooit een hulpeloos wezen. Iedere dag bracht voor haar iets nieuws.
Je hebt al in meerdere series en films gespeeld waar kanker aan bod komt. Kijk je door je persoonlijke ervaringen anders aan tegen dat soort rollen?
“Ik kan moeilijk zaken uit mijn eigen leven letterlijk overnemen voor een rol. Zo zal ik nooit mijn moeder kunnen spelen, ze is nu eenmaal onnabootsbaar. Dat is voor mij een kwestie van respect, maar het zou ook gewoon niet werken. Het zou het fictieve verhaal zelfs net kunnen storen. Het is dus niet omdat ik erover schrijf in mijn boek dat ik het ook net zo zou kunnen spelen als actrice. Wel kijk ik als actrice altijd naar de vermoeidheid van mijn personages, en die plaats ik dan naast die van mij. Soms kunnen we mentaal al zoveel gezien hebben of er al zoveel over nagedacht hebben dat we een bepaald saturatieniveau bereiken.”
“Voor iedere rol zal ik gewoon de vrouw spelen die ik moet neerzetten. Ziekte, angst voor verlies en de dood, de angstige en/of ondersteunende omgeving,… het zijn allemaal universele dingen des levens waar iedereen mee te maken krijgt.”