Vanuit Vlaanderen werd een revolutionaire PCR-test ontwikkeld die snel, betaalbaar, schaalbaar, accuraat én gebruiksvriendelijk is. Zo zal de luchtvaart binnenkort wereldwijd terug op een veilige manier kunnen opschalen en zullen we ook beter gewapend zijn tegen toekomstige pandemieën.
Tekst: Joris Hendrickx
“Deze pandemie heeft duidelijk de zwakheden van onze gezondheidszorg in kaart gebracht”, vertelt Katleen Verleysen, CEO bij miDiagnostics. “We zijn nog steeds niet in staat om de volledige wereldpopulatie op een accurate en recurrente manier te testen. De logistiek die gepaard gaat met accuraat testen, zorgt er bovendien voor dat het testresultaat lang op zich laat wachten. Er moet vaak met een centraal labo gewerkt worden, waardoor het minstens vier uur en zelfs tot 48 uur duurt vooraleer er een resultaat beschikbaar is.”
“Bij specifieke situaties zoals de luchtvaart, waar veel mensen voor een bepaalde tijd in eenzelfde ruimte moeten doorbrengen, is dat niet snel genoeg. Iemand die de dag voordien een negatieve test aflegt, kan bij het instappen van het vliegtuig toch besmet zijn en het virus doorgeven. Er is dus een grote nood aan een test die enerzijds het gemak en de snelheid biedt van een antigentest, en anderzijds de gevoeligheid heeft van een PCR-test. Precies daar spelen we met miDiagnostics op in.”
Visionaire en technologische voorloper
“Imec had tien jaar geleden al het idee om accurate diagnostiek uit de gecentraliseerde setting te halen, dichter bij de eindgebruiker te brengen én het tegelijk ook eenvoudiger te maken. We zijn daarom beginnen te kijken hoe we met hun siliciumtechnologie en miniaturisatie alles eenvoudiger en betaalbaarder konden maken, zonder in te boeten aan kwaliteit”, aldus Verleysen.
“In 2015 werd vervolgens miDiagnostics opgestart. De visie daarachter was om exact te doen wat tijdens deze pandemie hét grote probleem bleek te zijn: het accuraat en recurrent testen van mensen. Door COVID is ons programma versneld, waardoor we nu beschikken over prachtige klinische data die tonen dat we een PCR-test kunnen uitvoeren in slechts negen minuten, en dat met dezelfde gevoeligheid van een klassieke PCR die er normaal uren over doet.”
We kunnen een PCR-test uitvoeren in slechts negen minuten, mét dezelfde gevoeligheid van een klassieke PCR die er normaal uren over doet.
Enorme steun vanuit Vlaanderen
“Om hier zo snel toe te komen, konden we rekenen op een enorme steun vanuit Vlaanderen. Zo hebben UZ Leuven en KU Leuven ons actief geholpen om zeer snel goedkeuringen te krijgen voor het opzetten van klinische studies. Daarnaast kregen we ook onmiddellijk de medewerking van Brussels Airport, waar men zeer gemotiveerd was om een oplossing te vinden waarmee de luchtvaart kon heropleven.”
“miDiagnostics is trouwens uniek in die zin dat al onze financiering van vermogende families uit Vlaanderen komt. Met de steun van al die partners ontwikkelden we een innovatieve test die toelaat om mensen een verplichte test te laten afnemen voor de boarding en nog voor het opstijgen de resultaten te kennen. Zo verdwijnt de grijze zone van enkele dagen tussen het afnemen van een PCR-test en de vlucht waarin mensen toch nog positief kunnen worden. Ook passagiers van lange transitvluchten zouden zo opnieuw kunnen worden getest voordat ze een andere vlucht nemen”, klinkt het.
Beloftevolle vooruitzichten
“De klinische studies die momenteel lopen, zien er alvast beloftevol uit. Onze volledige ontwikkeling wordt nu bevroren, zodat we alle stappen kunnen nemen om een regulatoire goedkeuring aan te vragen, zowel in Europa als in andere werelddelen. We hebben ook een actieve samenwerking met Singapore waar onze test eveneens wordt gevalideerd.”
“Daarnaast voeren we gesprekken met andere landen, zoals de Verenigde Arabische Emiraten. In afwachting van de goedkeuringen doen we nu alle nodige voorbereidingen om meteen op grote schaal van start te kunnen gaan, zowel qua aanvoerketen als qua productie.”
Makkelijk inzetbaar voor andere virussen
Verleysen: “De vaccinaties alleen zullen COVID alvast niet oplossen. We zullen nog meerdere jaren moeten screenen en testen voor COVID, zelfs bij mensen die volledig gevaccineerd zijn. PCR-testen zullen de komende jaren dus een deel van ons leven en zeker van reizen worden. Luchthavens bouwen alvast de infrastructuur op om recurrente screening aan te kunnen bieden.”
“Bovendien is COVID slechts één van de vele applicaties. Het leuke van PCR is immers dat het een generische techniek is. We lezen er stukjes DNA (RNA) mee uit die uniek zijn voor een bepaald virus. Dat kan COVID zijn, maar ook influenza, dengue, gele koorts, enz. Er dient dan enkel een kleine aanpassing te worden gedaan in de reagentia om onze testen uit te breiden naar die andere virussen.”
We zullen nog meerdere jaren moeten screenen en testen voor COVID, zelfs bij mensen die volledig gevaccineerd zijn.
“We verwachten dat dit niet de laatste pandemie zal zijn. Coronavirussen bestaan al bijna twintig jaar en ook in de toekomst zullen er nieuwe varianten blijven opsteken. Stel dat elke apotheek al over een snel en generisch PCR-systeem zou beschikken, dan zal het slechts een à twee maanden duren voor we een aangepaste applicatie met nieuwe reagentia kunnen ontwikkelen die daarop kan draaien. Zo zullen we niet meer volledig reactief moeten werken en hopelijk lockdowns kunnen vermijden.”
Unieke troeven door miniaturisatie
“Dankzij miniaturisatie moeten we zeer weinig vloeistof opwarmen en afkoelen voor iedere test en kan alles dus razendsnel verlopen. We doen dat op basis van siliciumtechnologie. Silicium is een supergeleider waardoor de warmteoverdracht ook nog eens extra snel gebeurt. Deze technologie is exclusief gelicentieerd door imec, waarna miDiagnostics hierrond is gecreëerd. Het is overigens het perfecte uitleesapparaat voor een staal die verantwoordelijk is voor de transmissie. In het geval van COVID is dat uitgeademde lucht.”
“We kunnen reeds heel mooie data voorleggen waarbij we aerosols en droplets perfect hebben kunnen capteren. We hebben immers slechts een heel kleine staal nodig om een betrouwbaar resultaat te kunnen bieden. Daarom zijn we in gesprek met imec om onze technologie niet enkel met neuswissers, maar ook met blaastesten naar de markt te brengen”, besluit Verleysen.