Dr. Helena Devos
Verantwoordelijk klinisch bioloog voor de moleculaire hematologie van de dienst laboratoriumgeneeskunde
AZ Sint-Jan Brugge-Oostende
Nieuwe moleculaire testen binnen het domein van de hematologische kankers laten toe om tot een vorm van ‘personalized medicine’ te komen waarbij de therapie zo goed mogelijk wordt afgestemd op de mutaties van de patiënt. Meer uitleg door dr. Helena Devos.
“NGS (Next Generation Sequencing) is een nieuwe techniek waarmee we met één DNA-test tegelijk op heel veel verschillende mutaties kunnen testen. Vroeger moesten we voor elke mutatie een aparte analyse opstarten.”
“Een experten werkgroep stelde in het voorbije jaar op nationaal niveau een lijst samen van genen die getest worden bij de verschillende hematologische tumoren. Concreet sporen wij hiermee mutaties op die belangrijk zijn om de diagnose te stellen en het precieze type van de tumor te bepalen. Ook de prognose kunnen we op die manier al eventueel voorspellen én we kunnen zelfs bepaalde therapieën voorstellen.”
Sinds kort terugbetaald
“Hematologische tumoren zoals leukemie en lymfomen bestaan in enorm veel variaties. We testen dus uiteenlopende mutaties. Voor bepaalde mutaties zijn nieuwe medicijnen beschikbaar die een gunstig effect kunnen hebben. Helaas zijn de testen en nog meer de medicijnen erg duur, waardoor de overheid deze slechts beperkt terugbetaalt.”
“Toch ziet ze wel degelijk de nood. Daarom heeft ze per 1 juli 2019 een nieuw wetsartikel goedgekeurd (artikel 33ter) dat de terugbetaling van onze moleculaire testen direct koppelt aan de terugbetaling van het medicijn.”
NGS is een nieuwe techniek waarmee we met één DNA-test tegelijk op heel veel verschillende mutaties kunnen testen.
Kwalitatieve analyses voor iedere patiënt
“Sinds 1 juli is ook de NGS-conventie opgestart. Die voorziet mits bepaalde voorwaarden in een tijdelijke financiering van de NGS-analyses, in afwachting van de definitieve terugbetaling door de overheid. Het gaat over een proefproject van drie jaar waarbij op het einde geëvalueerd wordt hoe de NGS-analyse kan worden opgenomen in de Belgische gezondheidszorg.”
“Hierdoor kunnen de grotere labo’s zoals het onze de kosten voor deze dure NGS-analyses nu eindelijk terugbetaald krijgen. Ieder Belgisch labo dat NGS-testen aanbiedt, kan een netwerk opzetten en zich inschrijven voor deze NGS-conventie. Het doel is dat iedere Belgische patiënt op deze manier toegang krijgt tot de testen, ongeacht het ziekenhuis waar hij wordt behandeld.”
“Ieder ziekenhuis kan immers deel uitmaken van een NGS-netwerk, waar zij hun stalen naartoe sturen. Het doel is om zo tot een gelijkwaardige diagnostiek te komen die voor iedere Belgische patiënt wordt terugbetaald.”
“Door het toenemende aantal mutaties dat via NGS kan worden getest, neemt ook de hoeveelheid data sterk toe. De data analyse wordt hierdoor complexer en vormt de uitdaging voor de toekomst voor de NGS laboratoria. Vandaar dat de conventie oplegt dat de NGS-centra een bio-informaticus moeten hebben in het team die deskundig kan omgaan met al die data. Zo vermijden we een onvolledige of verkeerde interpretatie ervan.”
