N = N staat voor ‘niet detecteerbaar = niet overdraagbaar’. Geen wiskundige formule, wél een belangrijke hiv-boodschap. Bij weinig virus in het bloed kunnen mensen hiv namelijk niet meer overdragen. Zo kunnen zij eindelijk een normaal leven leiden. Of … toch niet? Een gesprek met Patrick Reyntiens, ‘long time survivor’ en medewerker van Sensoa.
Tekst: Shannah Jongstra – Foto’s: Sandra Van Watermeulen
Niet detecteerbaar = niet overdraagbaar, wat betekent dat precies?
Patrick: “Wanneer de hoeveelheid hiv-virus in je bloed onder een bepaalde waarde ligt, is het niet meer detecteerbaar in je lichaam. Je kan het virus dan ook niet meer via seksueel contact doorgeven. Therapietrouw is hier wel belangrijk natuurlijk: je moet elke dag hiv-remmende medicatie nemen, en ieder half jaar op controle bij je arts.”
Ik kan me voorstellen dat dit een grote positieve impact heeft op het leven van mensen met hiv?
“Ja, die ontwikkeling is heel belangrijk voor de levenskwaliteit. Je moet je niet meer constant zorgen maken dat je anderen kan besmetten. Nu kan je seksualiteit op een fijnere manier beleven. Voor mensen met een kinderwens is dit ook een grote opluchting. Je kunt kinderen krijgen zonder dat je het virus doorgeeft. Dat neemt veel stress weg.”
Jij raakte in de jaren 80 besmet, hoe was leven met hiv voor jou in die tijd?
“Veertig jaar geleden was een heel ander verhaal. Ik was als de dood het virus door te geven, vooral wanneer ik een date of partner had. Maar ik was ook bang om te sterven. Rondom me zag ik mensen aan de gevolgen van aids doodgaan, dus ik vroeg me af wanneer ik aan de beurt was. Als ik nu op die periode terugkijk, vergelijk ik dat met een grote natuurramp of oorlog, waar je met een paar levend uitgekomen bent. Ik ben gelukkig wel steeds goed omringd geweest, en kon mijn angsten plaatsen door erover te praten. Veel mensen kunnen dat niet doen.”
Ondanks de positieve ontwikkelingen kunnen mensen met hiv er vandaag dus nog niet per se gemakkelijker over praten?
“Nee, stigma is het belangrijkste probleem. Je kan met een hiv-besmetting nu een normaal, lang leven leiden. Maar door het stigma kunnen mensen helemaal niet genieten van dat lange leven. Ze worden uitgesloten en gediscrimineerd, bijvoorbeeld door sekspartners of in de zorgsector. Aan sommigen wordt zelfs zorg geweigerd. Veel mensen durven dus niet praten over hun status. Ze isoleren zich en zorgen niet goed voor zichzelf. Velen kampen daardoor met mentale problemen zoals angsten, stress en depressies. Toch horen we vaak dat de omgeving positiever reageert dan verwacht. We moedigen mensen daarom aan om te praten over hun status als ze er klaar voor zijn.”
Waarom rust er nog zo’n groot stigma op hiv?
“De grootste reden is de misinformatie. Mensen kennen de ziekte niet, of bijvoorbeeld ook het verschil tussen hiv en aids niet. Hiv is het virus, aids is het stadium dat je bereikt als het virus niet behandeld wordt. In de jaren 80 werden er vreselijke boodschappen rond hiv de wereld ingestuurd. Praten we niet over hiv, blijven die boodschappen rondcirkelen. Ergens is dat ook normaal, je informeert je pas over hiv wanneer je ermee in aanraking komt. Daarnaast is hiv seksueel overdraagbaar. Mensen die besmet zijn krijgen daarom wel eens het verwijt dat het ‘hun eigen schuld is’. Dat helpt natuurlijk niet. Maar ik merk wel dat als je mensen voldoende uitleg geeft ze bijdraaien, en je bepaalde klachten iets minder vaak krijgt. Dus hoe meer mensen de boodschap n=n kennen, hoe sneller het stigma verdwijnt.”
Hoe zorgen we daar voor?
“Blijven informeren; de aandacht rond hiv mag niet verminderen. Bij organisaties niet, de overheid niet, maar ook bij de samenleving en mensen met hiv niet. Ook wij hebben een verantwoordelijkheid te dragen. Hoe normaler wij over hiv doen, hoe normaler de reacties meestal ook zijn. En als samenleving: durf vragen stellen. Ga met elkaar in gesprek. Samen kunnen we hiv normaliseren. Mensen met hiv kunnen vandaag een normaal leven leiden; nu is het aan de samenleving om dat ook toe te laten en gewoon te doen tegen ons. Zo kunnen we van het stigma definitief verleden tijd maken.”
Lees meer over hiv en aids op allesoverseks.be
Sensoa Positief contacteren kan via [email protected]
“Dit artikel kwam tot stand met de steun van ViiV Healthcare.”