Haarverlies is veruit het meest gekende én zichtbare symptoom van alopecia, maar daarachter gaat een complexe auto-immuunziekte schuil. Waarom is alopecia meer dan een cosmetisch probleem? Wat is de psychologische impact? En welke behandelingen zijn er? Prof. dr. An Bervoets (dermatologe aan de UAntwerpen) legt uit.
Prof. dr. An Bervoets
Dermatologe UAntwerpen
Het menselijke afweersysteem is getraind om vreemde indringers zoals virussen te herkennen en te bestrijden. Soms loopt dat mechanisme echter mis en worden eigen cellen als lichaamsvreemd gezien en aangevallen. “Als dat gebeurt bij haarcellen, spreken we over alopecia areata”, zegt dr. Bervoets. “In principe is dit gelukkig wel omkeerbaar: als we het immuunsysteem kunnen corrigeren, kan het haar volledig teruggroeien.”
Waarom haarverlies zoveel zwaarder weegt
Haar is meer dan een uiterlijke factor en vormt een belangrijk deel van onze identiteit: het geeft zelfvertrouwen, een gezonde indruk en helpt ons onszelf te tonen. Wenkbrauwen en wimpers zijn cruciaal voor de gezichtsuitdrukking en sociale interactie. “De levenskwaliteit van patiënten met alopecia areata is over het algemeen vaak niet zo goed”, vervolgt Bervoets. “Ik voel veel verdriet, angst, rouw, stress, onzekerheid en eenzaamheid bij mijn patiënten. Vaak trekken zij zich terug en sluiten zich op. Haar heeft daarnaast ook een fysieke functie: het beschermt tegen koude en zon. Wenkbrauwen en wimpers houden stof en zweet tegen, bijvoorbeeld tijdens het sporten. Bij haren zitten ook talgkliertjes die een beschermende laag over de huid produceren.” Hoe of waarom alopecia areata precies ontstaat, is niet geweten. Waarschijnlijk ligt een banale infectie aan de basis en triggert dit ons immuunsysteem. “Periodes van erge stress, bijvoorbeeld een overlijden of echtscheiding, kunnen ook een ernstig verloop van het haarverlies veroorzaken. We zien ook dat mensen met aangeboren eczeem of het syndroom van Down meer kans maken om met dit soort haarverlies geconfronteerd te worden.”
Haar is meer dan een uiterlijke factor en vormt een belangrijk deel van onze identiteit.
Spontaan weer groeien
De ziekte kan zeer uiteenlopend verlopen. Bij veel patiënten begint het met een klein plekje dat snel of traag uitbreidt, maar er zijn ook patiënten die binnen enkele dagen al hun hoofdhaar verliezen, en soms zelfs wimpers, wenkbrauwen en lichaamshaar. “Gemiddeld in iets meer dan de helft van de gevallen groeit het spontaan terug”, aldus Bervoets. “Het is echter niet te voorspellen hoe individuele patiënten evolueren. Je hebt wel minder kans op een goede afloop als je deze aandoening krijgt op jonge leeftijd of als het haarverlies van in het begin zeer uitgebreid is.” Tot nu toe wordt de ziekte vaak behandeld met immuunonderdrukkende middelen en cortisone. Soms worden patiënten overgevoelig gemaakt voor bepaalde stoffen die niet in de natuur voorkomen. Ons immuunsysteem is dan zo bezig met het bestrijden van die stoffen dat de aanval op de haren “vergeten” wordt, waardoor het weer kan teruggroeien.
Nieuwe behandelingen openen nieuwe deuren Innovatieve behandelingen richten zich op het onderdrukken van ontstekingssignalen in het lichaam. “Nieuwe behandelingen remmen signalen in het lichaam die ontstekingen veroorzaken,” legt Bervoets uit. “Dit gebeurt door een soort ‘schakelaar’ in de cellen uit te zetten. Door die blokkade, kalmeert het afweersysteem, neemt de ontsteking in de haarzakjes af en kan het haar weer groeien. Deze aanpak geeft hoopgevende resultaten.” Deze nieuwe behandelingen zullen binnenkort toegepast worden voor ernstige en zeer ernstige AA. Voor patiënten is het dus belangrijk te weten dat er hulp bestaat, dat ze geen angst moeten hebben om een dermatoloog te raaplegen en dat snelle behandeling de kans op succes vergroot, benadrukt Bervoets. “Binnenkort zijn er weer nieuwe mogelijkheden om alopecia areata te behandelen. Succes is geen absolute garantie, maar we doen altijd ons best om een behandeling op te starten die past bij de patiënt die hulp zoekt. Het helpt ook in het verwerkingsproces om juiste informatie te krijgen en te weten dat je niet alleen bent. Ook daar willen we voor zorgen.”
Meer weten?
Klik hier voor meer informatie over haarverlies.
PP-BA-BE-0647 – Sept 2025
RP: Eli Lilly Benelux – Markiesstraat 1/4B Rue du
Marquis, 1000 Brussel/Bruxelles – Copyright 2025.
