Naar schatting leven er maar liefst 200.000 Vlamingen met NAH (niet-aangeboren hersenletsel). Toch is er te weinig (h)erkenning van de gevolgen en impact die deze groep van aandoeningen heeft op patiënten en hun omgeving. Ook het bewustzijn over hoe je NAH kan vermijden, moet beter.
© FOTO: THOMAS SWEERTVAEGHER
“NAH is de verzamelnaam voor hersenaandoeningen die ontstaan tijdens het leven, en dus niet aanwezig waren bij de geboorte”, legt prof. dr. Geert Meyfroidt, intensivist in het UZ Leuven, uit. “Het kan echt iedereen overkomen, ongeacht leeftijd of achtergrond. NAH leidt tot een breed spectrum aan lichamelijke, cognitieve en emotionele problemen, afhankelijk van de oorzaak en de ernst van de hersenschade. Een hersentrauma, vaak het gevolg van een verkeersongeval of valpartij, is wereldwijd de meest voorkomende oorzaak. Daarnaast zijn ook beroertes, zuurstoftekort na een hartstilstand, infecties of tumoren, maar ook degeneratieve ziektes zoals Alzheimer of Parkinson mogelijke belangrijke oorzaken.”
Revalidatie vormt een belangrijk onderdeel van het herstelproces bij bijna elke vorm van NAH. Het is vaak een langdurig en intensief proces, maar biedt gelukkig wel mogelijkheden voor verbetering en herstel.
Verstrekkende impact en gevolgen
“NAH kan leiden tot overlijden, permanente schade en significante veranderingen in gedrag en cognitie,” vervolgt prof. dr. Meyfroidt. “Een ernstig hersentrauma is de belangrijkste oorzaak van overlijden en invaliditeit bij jonge personen. Ook de onzichtbare schade bij een mild trauma – ook wel een hersenschudding genoemd – kan het dagelijks functioneren van een persoon radicaal en langdurig beïnvloeden.” Beroertes vormen een andere oorzaak van NAH. Ze hebben soms een dodelijke afloop of kunnen leiden tot ernstige invaliditeit, ook al zijn de behandelingsmogelijkheden de laatste decennia sterk verbeterd. Prof. dr. Meyfroidt: “De technieken om bloedklonters te verwijderen en bloedvaten terug open te maken, zijn sterk verbeterd. Als we er snel genoeg bij zijn, maken we bovendien een grotere kans om potentieel levensvatbaar hersenweefsel nog te redden.” “Revalidatie vormt echter een belangrijk onderdeel van het herstelproces bij bijna elke vorm van NAH”, benadrukt Meyfroidt. “Het is vaak een langdurig en intensief proces, maar biedt gelukkig wel mogelijkheden voor verbetering en herstel. Bovendien is er bij een aantal patiënten nog potentieel om verder te gaan. Traumatisch NAH is bijvoorbeeld meer dan een acute gebeurtenis, maar een helingsproces dat zich lang kan doorzetten. Dat zien we ook in de hersenscans en bepaalde specifieke bloedtesten bij die patiënten.”
Er leven naar schatting maar liefst 200.000 Vlamingen met NAH.
Het belang van preventie
Preventie speelt een cruciale rol in het verminderen van de incidentie en impact van NAH. “Het dragen van je helm bij het fietsen kan je leven redden. Dat is een eenvoudige, maar zeer effectieve maatregel om het risico op ernstige hoofdletsels met 60% te verminderen”, klinkt het. “Een gezonde levensstijl is ook essentieel. Regelmatig bewegen, gezond eten, op je bloeddruk letten en niet roken kunnen het risico op beroertes, maar ook dementie, aanzienlijk verminderen. Daarnaast kan het onderwijzen van reanimatie en het beschikbaar stellen van defibrillatoren de impact van zuurstoftekort na een hartstilstand verminderen en de overlevingskansen vergroten. Hoewel het moeilijker is om infecties, tumoren of neurodegeneratieve aandoeningen te voorkomen, zijn er toch enkele voorzorgsmaatregelen die je kan nemen. Door op je hoede te zijn voor tekenbeten kan je bijvoorbeeld het risico op een infectie zoals de ziekte van Lyme verminderen.”
Regelmatig bewegen, gezond eten, op je bloeddruk letten en niet roken kunnen het risico op beroertes, maar ook dementie, aanzienlijk verminderen.
Nood aan bewustwording en actie
“Het is bijzonder tragisch om te zien welke blijvende invloed NAH vaak heeft op mensen die voordien op een veel hoger niveau konden functioneren. Het is daarom belangrijk dat we ons bewustzijn van de risico’s en gevolgen ervan”, concludeert prof. dr. Meyfroidt. “Preventieve maatregelen zijn niet alleen eenvoudig te implementeren, ze kunnen ook een aanzienlijke impact hebben op de gezondheid en het welzijn van jezelf én de samenleving als geheel.”
Vragen over Niet-Aangeboren Hersenletsels?
Contacteer de Hersenletsel Liga op 02 681 81 81 of via www.hersenletselliga.be
