Atopische dermatitis of atopisch eczeem uit zich in sterk jeukende rode vlekken die overal op het lichaam kunnen voorkomen. De huidziekte komt zowel voor bij kinderen als volwassenen. Gelukkig beschikken artsen sinds kort over nieuwe gerichte behandelingen.
Tekst: Joris Hendrickx
Prof. dr. Sofie De Schepper
dermatoloog bij UZ Gent
Atopisch eczeem heeft, zeker in zijn meer ernstige vormen, een uitgesproken negatieve impact op de levenskwaliteit.
Wat is atopische dermatitis?
“Atopische dermatitis is een huidziekte die in veel gevallen chronisch is. Hierbij zorgt een ontstekingsreactie in de huid voor huidletsels (roodheid, droogte, blaasjes, korstjes) die jeuken. Als je daar dan aan gaat krabben kom je in een vicieuze cirkel terecht waardoor het proces in stand wordt gehouden. We weten dat atopisch eczeem, zeker in zijn meer ernstige vormen, een uitgesproken negatieve impact heeft op de levenskwaliteit ”
Wat zijn de oorzaken?
“Atopische dermatitis is een multifactoriële aandoening, wat betekent dat er nooit één oorzaak is. De centrale factor is de genetische achtergrond. Bijna alle patiënten hebben zelf of in hun familie een geschiedenis van bv. eczeem, astma of hooikoorts.”
“Andere oorzaken zijn een diverse groep van omgevingsfactoren. Luchtvervuiling en klimatologische omstandigheden spelen mee, maar ook het feit dat door de verstedelijking ons immuunsysteem minder wordt geprikkeld dan vroeger.”
Sinds enkele jaren weten we hoe het ontstekingsproces in de huid op moleculair niveau in zijn werk gaat.
“Daarnaast is ook ons microbioom een belangrijke factor. Dat zijn diverse goede micro-organismen die op onze huid zitten. Bij atopische mensen is dat microbioom verstoord en meer gericht op één type van bacteriën.”
“Ten slotte zal een contact met allergenen (door bv. huisdieren, pollen of voeding) voor mensen met een atopische achtergrond en dus een defecte huidbarrière veel sneller leiden tot allergische reacties, wat later het eczeem kan uitlokken of verergeren.”
Hoe werd atopische dermatitis in het verleden behandeld?
“De klassieke behandeling bestaat eruit om de defecte huidbarrière terug te herstellen. Dat proberen we door continu voedende crèmes aan te brengen. Zien we dat het eczeem opflakkert, dan trachten we de immuunreactie in de huid te onderdrukken door er lokaal cortisonezalf of een andere topische immunomodulator op te smeren. Bij ernstig eczeem proberen we eventueel tijdelijk ook UV-therapie, maar dat werkt niet altijd. Ten slotte beschikken we ook over medicatie die het immuunsysteem meer algemeen onderdrukken.”
Welke nieuwe behandelingsmogelijkheden zijn er vandaag?
“Sinds enkele jaren weten we hoe het ontstekingsproces in de huid op moleculair niveau in zijn werk gaat. Hierdoor beschikken we sinds kort over zeer gerichte behandelingen met injecties die zich specifiek focussen op het blokkeren van die ontstekingsfactoren. Daarnaast zijn er ook nieuwe behandelingen met tabletjes die wat later in het proces inwerken op de specifieke ontstekingsfactoren en zorgen dat deze geen werking meer kunnen hebben in de celkern.”
“Aan volwassenen kunnen we een van deze behandelingen nu alvast geven, en binnenkort wordt deze ook voor kinderen terugbetaald. Maar in de komende jaren zullen ook nog andere gelijkaardige behandelingen op de markt komen en zal de Maar in de komende jaren zullen ook nog andere gelijkaardige behandelingen op de markt komen en zal de levenskwaliteit van patiënten met ernstig atopisch eczeem er sterk op vooruit gaan.”
