Psoriasis en zijn geassocieerde aandoeningen kunnen een enorme impact hebben op het leven van patiënten. Mits een tijdige diagnose en goede opvolging is deze ziekte gelukkig goed behandelbaar.
Tekst: Joris Hendrickx – foto’s: Kris Van Exel
Gesprek met prof. dr. Jo Lambert en haar patiënt Steven Maes.
Wat is psoriasis en wat zijn de symptomen?
Prof. Lambert: “Psoriasis is een chronische immuunaandoening van de huid die zich doorgaans uit in rode, verdikte, schilferende vlekken op de huid, bijvoorbeeld op beide ellebogen, knieën of in de lage rug. Minder frequente vormen komen voor in kleine vlekjes, in de plooi van de oksels, liezen en billen, of tasten enkel de nagels aan.”
“Psoriasis kan je niet terugbrengen tot één DNA-fout. Toch speelt bij de meerderheid van de patiënten wel een erfelijke factor. We weten dat bepaalde genen die een rol spelen in ons immuunsysteem vaak een klein foutje bevatten. Daarom vragen we steeds aan patiënten of de typische symptomen nog voorkomen in de familie. Bij maar liefst twee derde van de patiënten is dat het geval.”
Steven, hoe evolueerde de ziekte bij jou?
Steven: “In 2013 kreeg ik plots last van abnormaal veel schilfervorming op de hoofdhuid. Enige tijd later maakte ik een val waarbij ik een rugwonde opliep. Toen die wonde genas, ontstonden ook daar schilfers. Zalf en lichttherapie tegen psoriasis leverden geen resultaat op. Er kwamen steeds meer schilferplekken bij op mijn lichaam.”
“Uiteindelijk kwam ik terecht bij prof. Lambert. Zij schreef me medicatie voor, maar die had als nevenwerking dat ze mijn immuunsysteem verzwakte. Toen in maart in België de coronacrisis uitbrak, besliste ik daarom in overleg met mijn huisarts om tijdelijk met deze medicatie te stoppen. Ik oordeelde dat ik op dat moment mijn immuunsysteem harder nodig had en dat ik dan maar even moest verder leven met die vervelende schilfervlekken. Uiteraard bleef ik wel zalf smeren.”
Welke link is er met andere aandoeningen?
Prof. Lambert: “Psoriasis is naast een huidaandoening ook een systeemaandoening. Als dermatoloog vraag ik daarom naar andere ziekten die geassocieerd voorkomen bij psoriasis. Zo lopen patiënten een groter risico op hart- en vaatziekten, en meer specifiek metabool syndroom (obesitas, diabetes, hoge bloeddruk, hoge cholesterol,…).”
“Een andere vaak geassocieerde aandoening zijn gewrichtsontstekingen (artritis). Zeker bij een nagelaantasting of aantastingen tussen de billen of de scalp, vragen we meteen of men last heeft van de gewrichten. Een risicofactor om psoriasis artritis te ontwikkelen is obesitas. Daarom zetten we bij de behandeling ook in op een gezondere levensstijl. Ten slotte heeft psoriasis vaak een enorm zware psychische en sociale impact, zeker bij kinderen en jongvolwassenen.”
Hoe vroeger patiënten behandeld worden met de nieuwe geneesmiddelen, hoe groter de kans dat de ziekte nog omkeerbaar is of kalm gehouden kan worden voor de rest van hun leven.
Prof. dr. Lambert
Steven, bij jou werd uiteindelijk ook psoriasis artritis vastgesteld. Welke impact had dat?
Steven: “Niet lang na het stoppen met de medicatie kreeg ik last van pijnlijke en stramme gewrichten, zelfs op de meest onmogelijke plaatsen. Uiteindelijk werd het zo erg dat ik niet meer normaal kon functioneren, wat als 49-jarige zelfstandige in de bouw een enorme klap was. Bij mijn volgende consultatie met Prof. Lambert werd snel duidelijk dat dit psoriasis artritis was. De diagnose moest wel nog worden bevestigd door een reumatoloog. Er gebeurde een echo, een MRI én een hart- en longonderzoek. De medicatie tegen psoriasis artritis is immers erg duur. Je moet als patiënt dus een uitgebreid verslag bezorgen aan het RIZIV om terugbetaling te vragen.”
“Een week voor de MRI moest ik stoppen met het nemen van mijn ontstekingsremmers. Na drie dagen begonnen mijn handen en voeten echter op te zwellen, met een enorme pijn tot gevolg. Toen ik dat toonde aan de reumatoloog wist deze meteen zeker dat het wel degelijk om psoriasis artritis ging. Ik moest daarom eerst terug de ontstekingsremmers beginnen nemen. Begin september kreeg ik mijn eerste injectie tegen psoriasis artritis.”
Waaruit bestaat het behandelingstraject?
Prof. Lambert: “Bij iedere patiënt houden we rekening met een groot aantal factoren (symptomen, voorgeschiedenis, andere aandoeningen,…) om te bepalen welk middel hij of zij best kan krijgen. Bij milde psoriasis gebruiken we eerst zalven en crèmes, al dan niet met cortisone. Als dat niet werkt stappen we over op lichtbehandeling met UVA of UVB. Dat gebeurt in een lichtcabine of met een toestel dat specifiek straling geeft ter hoogte van de plekken, zodat de gezonde huid niet mee wordt bestraald.”
“Bij matige tot ernstige psoriasis beschikken we over een ruim gamma van pillen en injecties. Bij de pillen hebben we ten eerste vitamine A zuur derivaten, die niet inwerken op het immuunsysteem. Alle andere pillen en injecties doen dat wel door zich specifiek op de antilichamen te richten. Deze laatste groep is onderhevig aan strenge terugbetalingsvoorwaarden omdat ze erg duur zijn.”
Is het belangrijk om vroegtijdig in te grijpen?
Prof. Lambert: “De behandelingen tegen psoriasis en psoriasis artritis zijn de laatste jaren enorm geëvolueerd. Net daarom zou het jammer zijn om iemand in een vroege fase te missen. Hoe vroeger patiënten behandeld worden met nieuwe geneesmiddelen, hoe groter de kans dat de ziekte nog omkeerbaar is of kalm gehouden kan worden voor de rest van hun leven. Psoriasis artritis kan bovendien leiden tot de onherstelbare destructie van de gewrichten.”
Is er voldoende kennis bij patiënten over de aanverwante aandoeningen bij psoriaris?
Steven: “Voor de diagnose had ik nog nooit gehoord van psoriasis artritis, net zoals de meeste andere psoriasispatiënten vermoed ik. Ik wist wel dat auto-immuunziekten bestonden, maar wist niet dat dat zo vaak voorkwam in de vorm van psoriasis artritis. Gewone psoriasis doet ook geen pijn, het is enkel vervelend en lelijk. Ik had dus niet verwacht dat het zo erg kon worden. Had ik dit vanaf het begin geweten, dan was ik nooit zomaar gestopt met mijn medicatie.”
Op morethanmyskin.be vinden bezoekers informatie over psoriasis en de link met artritis. Zo overloopt de website symptomen en behandelingsopties van psoriasis (artritis), en kunnen patiënten er een zelftest invullen. Die informatie kan dienen als basis voor een gesprek met de behandelende arts.
Gerealiseerd in samenwerking met Novartis.
BE2009855722 – 8/9/2020
