De borstkliniek van het Heilig-Hartziekenhuis in Lier legt in haar missie en visie de klemtoon op een centrale rol voor de patiënt: deze wordt als een evenwaardige partner in de zorg benaderd.
Tekst: Diederik Vandendriessche
Gynaecologe Sabine Dobbelaere, het diensthoofd van de borstkliniek, legt samen met haar collega, oncologe Annelies Troch, uit hoe ze de daad bij het woord voeren. Patiënte Leyla Bulut getuigt over hoe die aanpak haar extra houvast biedt.
Sabine Dobbelaere 
Annelies Troch 
Leyla Bulut
De borstkliniek in Lier werd elf jaar geleden erkend als borstcentrum. Borstklinieken krijgen hun erkenning van de overheid op basis van een aantal kwaliteitscriteria, zoals een minimaal aantal patiënten en de toepassing van een wetenschappelijk verantwoorde behandelingswijze. Quasi alle patiënten die zich bij de borstkliniek aanmelden, zijn vrouwen getroffen door borstkanker. “Een klein percentage van onze patiënten komt voor advies in verband met een zware familiale belasting”, zegt Dobbelaere. “Er zijn ook mensen die zich aanbieden met goedaardige symptomen. Maar in 95% van de gevallen gaat het om kanker bij vrouwen. Eén op de honderd borstkankerpatiënten is een man, dus we hebben ook wel een paar mannen in behandeling.”
Multidisciplinaire werking
Het team in Lier is een heterogene groep die aantoont hoeveel diverse aspecten er bij borstkanker komen kijken: “Een van de voordelen van een borstkliniek is de samenwerking in een multidisciplinair team”, aldus Troch. “In deze groep werken artsen, borstverpleegkundigen en het hele oncobegeleidingsteam nauw samen. Centraal staat de belangrijkste groep, onze patiënten. De borstverpleegkundigen begeleiden de patiënten tijdens het hele traject van de borstkankerbehandeling.”
“Via de structuur van de borstkliniek hebben we in het Heilig-Hartziekenhuis kunnen specialiseren in de aanpak van borstkanker”, legt Dobbelaere uit. “Op die manier verhoogt de kwaliteit. Vroeger werden borstkankers behandeld door verschillende artsen in één ziekenhuis, nu beseft iedereen dat die pathologie in een borstkliniek thuishoort. De kracht van ons team schuilt erin dat wij al elf jaar over dezelfde ploeg beschikken. Er komen uiteraard nieuwe en jonge mensen bij, maar het is eigenlijk een geconsolideerde ploeg.”
Je moet vooral je patiënt leren kennen, want elke patiënt gaat anders met de ziekte om. Dat vind ik na al die jaren nog altijd het boeiendste aan de job.
Oncologe Annelies Troch
“De contacten tussen de verschillende disciplines verlopen bijzonder vlot en daar heeft de patiënt enkel baat bij. Als de machine goed geolied is, voelt de patiënt zich in goede handen wanneer ze het hele traject aflegt van diagnose over radiologie en biopsie naar de gesprekken bij de senoloog en/of oncoloog. Niet zelden volgt een operatie waarna de patiënt kan terugvallen op professionele ondersteuning van onder meer de psycholoog, de kinesist en de sociaal assistent. We polsen ook naar de nood aan contact met lotgenoten – er bestaan verschillende patiëntenverenigingen die steun bieden.”
De patiënt centraal
Dobbelaere en haar team dragen de methodiek van ‘patient centered healthcare’ hoog in het vaandel. In die methodiek staat de patiënt centraal. Dobbelaere: “De patiënt maakt deel uit van het beslissingsproces. Wij leggen het proces uit en de patiënt is een evenwaardige stem in het behandelingsplan. We vinden het zeer belangrijk dat we niet paternalistisch overkomen. De patiënt kan meebeslissen over de manier waarop haar ziekte wordt aangepakt: zij staat in het middelpunt en wij staan errond.”
Patiënte Leyla Bulut werd zes maanden geleden gediagnosticeerd met borstkanker, vlak voor de coronalockdown. Haar behandeling werd tijdens de verschillende stadia van de coronacrisis gewoon verdergezet, wat een grote opluchting was voor Leyla. Zij herkent zich volledig in de werking die de dokters schetsen: “Mijn eerste gesprek met dokter Dobbelaere herinner ik mij nog heel goed. Ik kreeg een heldere uitleg over wat de ziekte inhield en wat de mogelijke pistes waren. Zij vertelde meteen hoe zij hun beslissingen nemen en wat ik daar mee in te zeggen heb. Ik voelde mij onmiddellijk een deel van het proces. Ik werd duidelijk als mens behandeld en niet als de zoveelste kankerpatiënt in de rij.”
Leyla merkt dat haar opmerkingen als patiënte au sérieux worden genomen: “Ik woon redelijk ver van Lier, maar de openheid van het team heeft ervoor gezorgd dat ik naar hier ben blijven komen. Iedereen is altijd beschikbaar en toegankelijk. Dat maakt het voor mij makkelijker om ongegeneerd vragen te stellen of bedenkingen te uiten bij stappen in het proces die ik op voorhand niet goed kan inschatten. Elke keer krijg ik de juiste info met de verschillende opties.”
Punctualiteit
“Wij stellen inderdaad verschillende opties voor, maar maken de patiënt intussen duidelijk dat we zelf ook een keuze voorstellen”, zo verduidelijkt Troch. “Voor een stuk moeten de patiënten mee beslissen, maar dat is voor sommige mensen moeilijk. Je probeert dat als team dan ook zo goed mogelijk te begeleiden en te sturen.”
“De patiënt centraal stellen, houdt ook in dat je de wachttijden beperkt, dat je luistert naar de patiënt, dat je ervoor zorgt dat de planning klopt. Het proces van diagnose tot beslissing heeft vaak twee à drie weken tijd nodig. Het is belangrijk dat je de mensen daarop voorbereidt en dat je die timing probeert na te streven om de onzekerheidsperiode zo kort mogelijk te houden. Daarnaast moet je vooral je patiënt leren kennen, want elke patiënt gaat anders met de ziekte om. Dat vind ik nog altijd het boeiendste aan de job na al die jaren: iedereen is anders en het is de kunst om mensen de info te geven die ze aankunnen en die ze nodig hebben. Dat verschilt per patiënt, maar de hoffelijkheid en de punctualiteit dienen een constante te zijn.”