Maar liefst 5% van de bevolking heeft één of andere vorm van ontstekingsreuma. Niet enkel ouderen, maar ook jonge mensen en zelfs kinderen worden erdoor getroffen. Dr. Lieve Gyselbrecht, reumatoloog in het A.S.Z. Aalst – Geraardsbergen – Wetteren, gidst ons door enkele innovatieve behandelingen.
Tekst: Joris Hendrickx
Wat is ontstekingsreuma?
“Ontstekingsreuma is een auto-immuunziekte waarbij het immuunsysteem, dat ons normaal enkel verdedigt tegen lichaamsvreemde stoffen – zoals virussen of bacteriën – plots begint te reageren tegen lichaamseigen stoffen en in dit geval specifiek de weefsels van onze gewrichten. Maar ook de weefsels in de ogen, bloedvaten, longen, hart en nieren kunnen worden aangetast. Gelukkig beschikken we sinds enkele jaren over twee klassen van zeer goed werkende behandelingen: de biologische therapieën (biologicals) en een nieuwe generatie van reumapillen (JAK-inhibitoren).”
Wat houden die nieuwe behandelingen in?
“Biologicals zijn eigenlijk antilichamen. Deze grote eiwitten worden ook door ons eigen lichaam aangemaakt om bepaalde stoffen aan te vallen en af te breken. Biologicals zullen de kleine eiwitten die verantwoordelijk zijn voor de stimulatie van de overdreven werkende witte bloedcellen blokkeren, waardoor de chronische ontsteking verdwijnt. JAK-inhibitoren werken in op de JAK-eiwitten die in de celwand zitten en die de toegangspoort zijn tot cellen. In normale omstandigheden geven zij een signaal aan de celkern met het doel om de eiwitten aan te maken die het immuunsysteem stimuleren. Door deze JAK-eiwitten te blokkeren, kan de chronische ontsteking worden afgeremd.”
Hét grote voordeel van biologicals en JAK-inhibitoren is dat deze mits een tijdige diagnose en toediening gewrichtsschade en dus invaliditeit kunnen voorkomen.
Welke voor- en nadelen zijn hieraan verbonden?
“Hét grote voordeel van de biologicals en JAK-inhibitoren is dat deze mits een tijdige diagnose en toediening gewrichtsschade en dus invaliditeit kunnen voorkomen. Dat resulteert vervolgens in minder ziekenhuisopnames, operaties en arbeidsongeschiktheid. Helaas zijn beide soorten medicatie ook erg duur. Daarom is het cruciaal dat deze enkel aan de juiste patiënten met ontstekingsreuma worden toegediend. Bij mensen met slijtagereuma werken ze niet.”
“Bovendien worden ze momenteel pas toegediend wanneer eerst is gebleken dat de klassieke medicatie onvoldoende werkt. Verder blijft het voorlopig een chronische behandeling die de aandoening niet definitief doet verdwijnen. Er zijn heel wat verschillende biologicals en JAK-inhibitoren op de markt met ieder hun eigen werking. Wij kunnen momenteel echter nog niet goed voorspellen welk medicijn het best werkt bij welke patiënt.”
Welke mogelijkheden tot verbetering ziet u nog?
“Momenteel onderzoeken wetenschappers of ze patiënten definitief kunnen genezen door hen onmiddellijk na de diagnose al te laten starten met biologicals. Bij sommige patiënten is al gebleken dat dat mogelijk is. Dat zou zowel voor de patiënten als voor onze economie een enorm voordeel zijn. Daarnaast hoopt men via een microscopisch onderzoek van een klein stukje weefsel van de gewrichtsontsteking te kunnen identificeren om welk soort ontsteking het exact gaat. Dat zou het mogelijk maken om voor iedere patiënt te voorspellen welke behandeling het meest geschikt is.”